Γυναικολογία, Υγεία
Γυναικεία σεξουαλική δυσλειτουργία: Αίτια & Αντιμετώπιση
26/04/2018 , 10:01 AMΣύμφωνα με έρευνες η γυναικεία σεξουαλική δυσλειτουργία είναι ένα φαινόμενο που εμφανίζεται στο 30-50% των γυναικών. Συγκεκριμένα, το 1/3 των γυναικών παρουσιάζουν μειωμένο ενδιαφέρον για σεξουαλική επαφή, το 1/4 δε βιώνει οργασμό, το 20% αναφέρει δυσχερή εφύγρανση, ενώ το 20% δε θεωρεί το σεξ πηγή ευχαρίστησης.
Ως κύριοι παράγοντες κινδύνου θεωρούνται:
- η ηλικία άνω των 50 ετών
- η εμμηνόπαυση
- η υστερεκτομή
- η υπέρταση και η υπερλιπιδαιμία
- η ανδρική στυτική δυσλειτουργία
Αίτια
Η γυναικεία σεξουαλική δυσλειτουργία μπορεί να οφείλεται σε ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω αίτια:
- Ψυχογενείς παράγοντες: ψυχιατρικά νοσήματα όπως η κατάθλιψη και τα αντικαταθλιπτικά προκαλούν κυρίως μειωμένη σεξουαλική επιθυμία. Επίσης ψυχολογικοί παράγοντες μπορεί να ενοχοποιούνται για διαταραχές του οργασμού και για δυσπαρεύνια
- Αγγειακοί παράγοντες: η υπέρταση, οι υπερλιπιδαιμίες, το κάπνισμα και το αλκοόλ οδηγούν στην ελάττωση της παροχής αίματος με αποτέλεσμα την ίνωση του κόλπου και της κλειτορίδας. Έτσι, προκαλούνται κυρίως διαταραχές σεξουαλικής διέγερσης – ερεθισμού αλλά και διαταραχές οργασμού.
- Παθήσεις ή κακώσεις νωτιαίου μυελού: προκαλούν συνήθως διαταραχές σεξουαλικής διέγερσης – ερεθισμού και διαταραχές οργασμού.
- Ενδοκρινικοί παράγοντες (εμμηνόπαυση – έλλειψη οιστρογόνων): η γυναικεία ορμονική δυσλειτουργία μπορεί να προκαλέσει οποιαδήποτε μορφή γυναικείας σεξουαλικής δυσλειτουργίας. Οι κυριότερες διαταραχές προέρχονται από την εμμηνόπαυση και οφείλονται στην έλλειψη οιστρογόνων. Όμως και η χορήγηση ανδρογόνων στην γυναίκα, ο σακχαρώδης διαβήτης, ο υποθυρεοειδισμός και η μακρόχρονη λήψη αντισυλληπτικών προκαλούν σεξουαλική δυσλειτουργία.
- Χειρουργικές επεμβάσεις: όπως η υστερεκτομή, ογκολογικές επεμβάσεις αλλά και κακώσεις στον κόλπο προκαλούν γυναικεία σεξουαλική δυσλειτουργία. Οι επεμβάσεις όπως η πρόσθια κολποραφή πλέον δε προκαλούν σεξουαλική δυσλειτουργία διότι χρησιμοποιούνται πλέγματα. Οι επεμβάσεις για ακράτεια με τοποθέτηση ταινίας δεν προκαλούν γυναικεία σεξουαλική δυσλειτουργία. Αντιθέτως, βελτιώνουν την σεξουαλική ικανοποίηση της γυναίκας επειδή την ανακουφίζουν από τα συμπτώματα της.
- Λοιμώξεις: όπως κολπίτιδα, τραχηλίτιδα, κυστίτιδα, διάμεση κυστίτιδα, τριγωνίτιδα.
Διάγνωση
Η διάγνωση της γυναικείας σεξουαλικής δυσλειτουργίας θα στηριχθεί στα παρακάτω:
- Σεξουαλικό ιστορικό: υπάρχουν ειδικά ερωτηματολόγια όπως το FSFI, το BISF-W και το BISF-SR που προσδιορίζουν τις παραμέτρους της γυναικείας σεξουαλικής εμπειρίας.
- Ιατρικό ιστορικό: με σκοπό την ανάδειξη ψυχιατρικών παθήσεων, επιμελές ιστορικό για αναζήτηση αγγειακών παθήσεων, ιστορικό χειρουργικών επεμβάσεων πυέλου, λοιμώξεων ή ακράτειας και λήψη φαρμάκων.
- Κλινική εξέταση: αδρή νευρολογική εκτίμηση ενώ μπορεί να χρειαστεί γυναικολογική εξέταση.
- Εργαστηριακές εξετάσεις: οι οποίες περιλαμβάνουν γενική αίματος, λιπιδαιμικό προφίλ και γενική ούρων. Μπορεί να ακολουθήσει ένας εξειδικευμένος ορμονικός έλεγχος με μέτρηση TSH, LH, FSH προλακτίνης, οιστρογόνων DHEA, SHBG και τεστοστερόνης. Δεν πρέπει να παραλείπεται το PAP-TEST.
- Το διακολπικό triplex: εκτιμά την αιματηρή ροή στο κόλπο και στην κλειτορίδα. Ο ουρολόγος – ανδρολόγος επί ύπαρξης ουρολόγος – ανδρολόγος υποτροπιαζουσών ουρολοιμώξεων ως κύριας αιτίας σεξουαλικής δυσλειτουργίας, μπορεί να ζητήσει την διενέργεια κυστεοσκόπησης.
Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι στη διάγνωση της γυναικείας σεξουαλικής δυσλειτουργίας μπορεί να “εμπλακεί” εκτός του ανδρολόγου – ουρολόγου, ο γυναικολόγος , ο ψυχίατρος και ο ειδικός ψυχολόγος. Η αγαστή συνεργασία των παραπάνω ειδικοτήτων θα επιφέρει την έγκυρη διάγνωση της αιτίας της γυναικείας σεξουαλικής δυσλειτουργίας και θα οδηγήσει στην αποτελεσματική αντιμετώπισή της.
Θεραπεία γυναικείας σεξουαλικής διαταραχής
Όταν η αιτία της γυναικείας σεξουαλικής δυσλειτουργίας οφείλεται σε καταστάσεις όπως φλεγμονές του ουροποιογεννητικού συστήματος θα πρέπει να αντιμετωπισθεί η υποκείμενη νόσος.
Όταν η γυναικεία σεξουαλική δυσλειτουργία οφείλεται σε ακράτεια από προσπάθεια πρέπει να τοποθετηθεί ταινία ελεύθερης τάσης. Η αλλαγή του τρόπου ζωής, η απώλεια βάρους και η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να βελτιώσουν την σεξουαλική ζωή της γυναίκας.
Σε περιπτώσεις ορμονικής ανεπάρκειας σε μετεεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και σε περιπτώσεις υστερεκτομής δίνεται ορμονική θεραπεία.
Σε προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες η προσθήκη ανδρογόνου αποτελεί ένα ενδεχόμενο όταν η ελεύθερη τεστοστερόνη είναι ελαττωμένη. Δεν συνιστώνται τα ανδρογόνα ως ρουτίνα λόγω κίνδυνου εμμηνόπαυσης. Επίσης έχουν δοκιμαστεί και αγγειοδραστικοί παράγοντες όπως η σινδελαφίλη κυρίως σε διαταραχές της σεξουαλικής διέγερσης.
Άλλες θεραπευτικές επιλογές αποτελούν οι συσκευές κλειτοριδικής και κολπικής διέγερσης (δονητές και συσκευής κενού). Η συσκευή κενού χρησιμοποιείται 3-4 φορές εβδομαδιαίως και έχει έγκριση από το FDA.
