Φθόριο και Φθορίωση: Πολύτιμα εργαλεία στην Πρόληψη κατά της Τερηδόνας

Έχετε ακούσει πολλές φορές ότι θα πρέπει τα παιδιά να κάνουν φθορίωση. Τι είναι ακριβώς όμως η φθορίωση και από τι προστατεύει τα δόντια τους;

Το φθόριο είναι ιχνοστοιχείο όπως ο σίδηρος. Βρίσκεται σε μικροποσότητες σε πολλές από τις τροφές που καταναλώνουμε. Υπάρχει όμως και στο υπέδαφος σαν ορυκτό.

Πως Ανακαλύφθηκε το Φθόριο

Στις αρχές του 20^ου αιώνα, στο Colorado Springs του Colorado  των ΗΠΑ , παρατηρήθηκε ότι οι κάτοικοι για κάποιο λόγο εμφάνιζαν εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά οδοντικής τερηδόνας. Ένας ντόπιος οδοντίατρος, ο Frederick McCay, ανακάλυψε ότι, το νερό του Colorado Springs είχε μεγάλη περιεκτικότητα σε φθόριο, εξαιτίας των πλούσιων κοιτασμάτων του στο υπέδαφος. Για το  λόγο αυτό οι κάτοικοι εμφάνιζαν ελάχιστη τερηδόνα, ακόμη και σε εποχές που η στοματική υγιεινή ήταν κάκιστη.

Οφέλη Φθορίου

Τα τελευταία 60 χρόνια, το φθόριο είναι το μοναδικό μέσο πρόληψης που έχουμε ενάντια στην τερηδόνα.  Δρα με διάφορους τρόπους ενάντια στην τερηδόνα:

• Απορροφάται από την αδαμαντίνη (σμάλτο) των δοντιών και αλλάζει τη δομή της, καθώς εισέρχεται μέσα στους κρυστάλλους κάνοντάς τους εξαιρετικά ανθεκτικούς απέναντι στα οξέα που προκαλούν τερηδόνα.
• Σχηματίζει με το ασβέστιο των δοντιών χημικές ενώσεις φθορίου-ασβεστίου. Οι ενώσεις αυτές βοηθούν σημαντικά στην αποκατάσταση της αδαμάντινης κάθε φορά που τα οξέα της τερηδόνας προκαλούν ζημιά.
• Έχει αντιμικροβιακή δράση, αφού είναι ικανό να εξουδετερώσει κάποια βακτήρια και να αλλάξει τη δομή της οδοντικής μικροβιακής πλάκας.

Χρήση Οδοντόκρεμας

Καθημερινά τα δόντια προσλαμβάνουν φθόριο με τη χρήση της οδοντόκρεμας και του στοματικού διαλύματος. Τα παιδιά θα πρέπει από την ηλικία των 18 μηνών να χρησιμοποιούν φθοριούχες οδοντόκρεμες, κατάλληλες για την ηλικία τους. Η ποσότητα θα πρέπει να είναι ελάχιστη, ώστε να αποφευχθούν τυχόν παρενέργειες με την κατάποση.

Η Διαδικασία της Φθορίωσης

Για να αλλάξει η δομή των κρυστάλλων, η χρήση της οδοντόκρεμας δεν επαρκεί. Θα πρέπει να τοποθετήσουμε φθόριο στα δόντια σε πολύ μεγαλύτερη περιεκτικότητα από αυτή μιας απλής οδοντόκρεμας. Στην φθορίωση ο οδοντίατρος τοποθετεί ειδικό gel φθορίου επάνω στα δόντια, με ειδικά μασελάκια και κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες. Το gel μένει στα δόντια για 2-4 λεπτά, ανάλογα με το σκεύασμα καθώς αδαμαντίνη το απορροφά και αλλάζει τη δομή της.

Από ποια ηλικία ξεκινάμε στα παιδιά φθορίωση και κάθε πότε θα πρέπει να γίνεται;

Η Αμερικάνικη Ομοσπονδία Οδοντιάτρων (ADA) και η Αμερικανική Ακαδημία Παιδοδοντίας (AAPD) συνιστούν να ξεκινούν τα παιδιά φθορίωση από το 1^ο έτος της ηλικίας τους. Τα παιδιά θα πρέπει  να ξεκινήσουν σίγουρα την προληπτική φθορίωση στην ηλικία των 3, όταν θα έχουν ανατείλει πια όλα τους τα νεογιλά(παιδικά) δόντια.

Μελέτες έδειξαν ότι τα παιδιά που κάνουν φθορίωση κάθε 6 μήνες , έχουν 50-60% λιγότερη πιθανότητα να εμφανίσουν τερηδόνα! Σε παιδιά που υπάρχει ιστορικό έντονης τερηδόνας, η φθορίωση μπορεί να γίνεται και κάθε 3 μήνες.

Διαδικασία Φθορίωσης

Η διαδικασία είναι απλή: γίνεται πρώτα ένας καθαρισμός των δοντιών για να αφαιρεθούν οι τροφές και η μικροβιακή πλάκα. Στη συνέχεια τοποθετείται με τα ειδικά μασελάκια το gel του φθορίου, που έχει συνήθως ευχάριστη γεύση φρούτων. Στα πολύ μικρά παιδάκια, που δεν ανέχονται τα μασελάκια , τοποθετείται ένα ειδικό βερνίκι φθορίου, με πιο κολλώδη υφή για να παραμείνει περισσότερη ώρα στα δόντια τους.

Εκτός από το gel, υπάρχουν και ειδικές ταμπλέτες με φθόριο. Οι ταμπλέτες φθορίου επεμβαίνουν στη φάση της δημιουργίας της αδαμαντίνης, πριν τα δόντια ανατείλουν. Αλλάζει η δομή των κρυστάλλων όταν αυτά σχηματίζονται μέσα στα οστά. Οι ταμπλέτες συστήνονται κυρίως σε παιδιά με ελλιπή στοματική υγιεινή και ιστορικό έντονης τερηδόνας.

Είναι Επικίνδυνο το Φθόριο για την Υγεία;

Το φθόριο που χρησιμοποιείται στα οδοντιατρεία και στις οδοντόκρεμες είναι εντελώς ακίνδυνο. Τα μικρά παιδιά όμως πρέπει να μένουν μακριά από φθοριούχα σκευάσματα γιατί αν καταναλωθεί σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να προκαλέσει δηλητηρίαση. Μακροχρόνια συνεχή χρήση προϊόντων φθορίου μπορεί να χρωματίσει την αδαμαντίνη των δοντιών με καφέ κηλίδες. Το αποτέλεσμα δε δημιουργεί κανένα πρόβλημα στα δόντια, είναι τελείως όμως αντιαισθητικό. Αυτό, δε συμβαίνει ποτέ με την φθορίωση στο οδοντιατρείο.

Είναι απαραίτητο να συνειδητοποιήσουν οι γονείς ότι η στοματική υγεία είναι πολύ βασικό κομμάτι της ευρύτερης υγείας. Το φθόριο συμβάλλει σημαντικά στη διατήρηση της υγείας των δοντιών του παιδιού σας για ολόκληρη τη ζωή του.