Ορθοπαιδική, Υγεία

Ρήξη υπερακανθίου. Τι πρέπει να γνωρίζετε;

Εμμανουήλ Μπριλάκης - Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Εμμανουήλ Μπριλάκης - Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Ο Εμμανουήλ Μπριλάκης είναι ορθοπαιδικός χειρουργός. Γεννήθηκε στον Πειραιά το 1976 και αποφοίτησε από το Ενιαίο Πολυκλαδικό Λύκειο του Πειραιά το 1993 και το 1994 εισήχθη με Πανελλήνιες Εξετάσεις στο τμήμα Ραδιολογίας – Ακτινολογίας του Τ.Ε.Ι. Αθηνών από το οποίο...

Στο παρόν άρθρο, θα περιγράψουμε τους όρους ρήξη στροφικού πετάλου και τη ρήξη υπερακανθίου.

Η ρήξη υπερακανθίου είναι μια πολύ συχνή αιτία επίμονου και επαναλαμβανόμενου πόνου στον ώμο για πολλούς ενήλικες. Τον περασμένο χρόνο, πάνω από 2 εκατομμύρια ενήλικες επισκέφτηκαν το γιατρό τους επειδή αντιμετώπισαν πρόβλημα ρήξης στροφικού πετάλου στου ώμου. Η ρήξη του υπερακανθίου μπορεί να ταλαιπωρήσει τον ασθενή δυσκολεύοντας τις καθημερινές δραστηριότητες, επηρεάζοντας τον ύπνο του και μειώνοντας τη δύναμη του χεριού του.

Ανατομία

Οι αρθρικές επιφάνειες του ώμου είναι αυτή του βραχιονίου οστού (κεφαλή) και η αντίστοιχη της ωμοπλάτης (ωμογλήνη). Η επικέντρωσή της κεφαλής στην ωμογλήνη βασίζεται, μεταξύ άλλων, στην αλληλεπίδραση κάποιων μυών και τενόντων. Πρόκειται για 4 μύες με τους τένοντες τους (υπερακάνθιος, υπακάνθιος, έλασσον στρογγυλός και υποπλάτιος) που αποτελούν το στροφικό πέταλο του ώμου. Η λειτουργία του είναι η κίνηση του άκρου (απαγωγή, στροφές), ενώ παράλληλα σταθεροποιεί την άρθρωση. Ο τένοντας του υπερακανθίου είναι πιο συχνή περιοχή του στροφικού πετάλου του ώμου που παθαίνει ρήξη.

Αίτια ρήξης του υπερακανθίου

Υπάρχουν δυο κύρια αίτια της ρήξης του υπερακανθίου. Η πρώτη αιτία οφείλεται σε τραυματισμό και η δεύτερη οφείλεται στη φυσική φθορά.

Οξεία ρήξη

Αυτή συμβαίνει σαν συνέπεια κάποιου τραυματισμού. Έτσι η συγκέντρωση μεγάλης ενέργειας στην περιοχή μετά από πτώση ή προσπάθεια άρσης κάποιου αντικειμένου που έχει μεγάλο βάρος, μπορεί να επιφέρει οξεία ρήξη υπερακανθίου.

Χρόνια ρήξη

Όμως, οι περισσότερες περιπτώσεις ρήξεις οφείλονται στην φυσική φθορά, δηλαδή στην εκφύλιση των τενόντων με την πάροδο της ηλικίας. Φυσικά για να συμβεί ρήξη είναι προϋπόθεση κάποιο τραυματικό γεγονός, αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις η δύναμη που χρειάζεται για να τραυματίσει τον τένοντα είναι μικρότερη. Συνήθως, η ρήξη εντοπίζεται στον ώμο του άκρου που ο ασθενής χρησιμοποιεί περισσότερο αν και δεν είναι σπάνια η εμφάνιση στο μη επικρατούν άκρο. Οι παράγοντες κινδύνου για μια χρόνια ρήξη στροφικού πετάλου, είναι:

  • Η ηλικία. Η πιθανότητα να συμβεί μια ρήξη αυξάνεται ανάλογα της ηλικίας
  • Οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Η επανάληψη μιας κίνησης πολλές φορές οδηγεί σε μικροτραυματισμούς που συσσωρεύονται.
  • Η χρήση του χεριού πάνω από το επίπεδο του κεφαλιού. Οι αθλητές των ρίψεων και οι επαγγελματίες που χρησιμοποιούν το χέρι συστηματικά σε αυτό το επίπεδο, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να πάθουν ρήξη.
  • Η Κακή αιμάτωση. Ένα χαρακτηριστικό της εκφύλισης των ιστών είναι η χειρότερη αιμάτωση που επηρεάζει με τη σειρά της την ικανότητα επιδιόρθωσης του οργανισμού.

Συμπτώματα ρήξης στροφικού πετάλου

Τα συχνότερα συμπτώματα της ρήξης του στροφικού πετάλου είναι:

  • Πόνος στις κινήσεις, κατά τη χρήση του άκρου σηκώνοντας βάρος ή κατεβάζοντας το από ψηλά
  • Πόνος κατά την ξεκούραση και ιδιαίτερα τη νύχτα, συνήθως όταν ο ασθενής ξαπλώνει πάνω στον ώμο.
  • Αδυναμία του άκρου

Στις οξείες ρήξεις, ο πόνος εμφανίζεται άμεσα και ακολουθείται από αίσθημα αδυναμίας. Στις χρόνιες ρήξεις, τα συμπτώματα είναι ίδια αλλά πιo ασαφή. Αρχικά, ο πόνος μπορεί να είναι ήπιος και να υφίεται με ήπια αναλγητικά. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, γίνεται πιο έντονος, αντιμετωπίζεται δυσκολότερα με παυσίπονα και απαιτεί πιο ισχυρά αναλγητικά.

Διάγνωση

Όταν τα συμπτώματα είναι επίμονα, υποτροπιάζουν ή χειροτερεύουν, τότε η επίσκεψη στον εξειδικευμένο ορθοπαιδικό είναι απαραίτητη. Με την κλινική εξέταση ο γιατρός θα προσανατολιστεί για την αιτία του πόνου και θα παραγγείλει τις εργαστηριακές εξετάσεις που χρειάζονται για να κάνει σωστή διάγνωση. Οι εξετάσεις βοηθούν στον αποκλεισμό άλλων αιτιών πόνου, ενώ σημαντική για την αντιμετώπιση είναι και η βαθμονόμηση της ρήξης (μικρή, μεσαία, μεγάλη, μαζική).

Θεραπεία

Η σωστή διάγνωση μπορεί να οδηγήσει στην σωστή αντιμετώπιση μιας ρήξης και η έγκαιρη παρέμβαση είναι αναγκαία για να αποτρέψει επιπλέον τραυματισμό της περιοχής. Οι ρήξεις λόγω της ανατομίας της περιοχής, δεν επουλώνονται. Η αρχή της συντηρητικής αντιμετώπισης είναι η μείωση φλεγμονής, δηλαδή, της αντίδρασης του οργανισμού στην ρήξη και η ενδυνάμωση του υγιούς στροφικού πετάλου για την υποκατάσταση της περιοχής που έχει υποστεί τη βλάβη. Έτσι, εάν η δραστηριότητα του ασθενούς δεν επηρεάζεται από τους περιορισμούς που επιφέρει η ρήξη, τότε η συντηρητική αντιμετώπιση είναι επιτυχημένη. Γι’ αυτήν χρησιμοποιούνται παυσίπονα, μη στεροειδή ή στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, επουλωτικοί παράγοντες (PRP) και κινησιοθεραπεία, με εξειδικευμένες ασκήσεις.

Όταν τα συντηρητικά μέσα δεν αρκούν για να αποκατασταθεί η λειτουργικότητα και η δύναμη του μέλους, τότε έχει θέση η χειρουργική αντιμετώπιση. Η επιλογή αυτή είναι συνάρτηση των περιορισμών που φέρει η βλάβη σε σχέση με τη δραστηριότητας του ασθενούς. Τα άτομα που δεν θέλουν να συμβιβασθούν με εκπτώσεις στη δραστηριότητά τους, έχουν μεγαλύτερο κίνητρο και είναι καλοί υποψήφιοι για αρθροσκοπική αντιμετώπιση.

Πρόκειται για χειρουργείο μικρής επεμβατικότητας κατά το οποίο πραγματοποιείται υπό άμεση όραση, ανατομική αποκατάσταση του τένοντα του  υπερακανθίου με ειδικά εργαλεία (άγκυρες, ράμματα). Ο ασθενής μπορεί να πάρει εξιτήριο από το νοσοκομείο την ίδια ημέρα και μπορεί από τις πρώτες ημέρες να ανταποκρίνεται χωρίς πόνο στις καθημερινές ασχολίες του (πχ. οδήγηση, πληκτρολόγηση, γράψιμο). Η σοβαρότητα της βλάβης, η ποιότητα της χειρουργικής διόρθωσης αλλά και η ανταπόκριση του ασθενούς στο πρόγραμμα της αποκατάστασης είναι οι παράμετροι που καθορίζουν τον χρόνο της επιστροφής του ασθενούς σε χειρωνακτική εργασία και σε αθλητικές δραστηριότητες (επαγγελματικές ή για αναψυχή).

Διαβάστε για Τενοντιτιδα Ωμου