Προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο
Categories
Γυναικολογία Υγεία

Προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο

Παντελής Νικ. Βαλσαμόπουλος – Μαιευτήρας – Γυναικολόγος

ΔΙΔΑΚΤΟΡΟΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ( Α.Π.Θ.) Αθήνα Νοέμβριος 2015 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ : Παντελής Νικ. Βαλσαμόπουλος. Πτυχιούχος και Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. ΗΜΕΡ. ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ : 18 Σεπτεμβρίου 1957. ΤΟΠΟΣ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ : Μεσολόγγι. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ : Έγγαμος με την Μπαχαριάδου Αθ….

E-mail: omaslav@gmail.com Τηλέφωνο: 210 32 32 152

Πολλές γυναίκες αισθάνονται αλλαγές στην ψυχολογία και στην διάθεσή τους ή σωματικές αλλαγές, λίγες ημέρες (συνήθως 5 – 10), πριν από την έμμηνο ρύση. Όταν τα συμπτώματα αυτά σταματούν μέσα στις πρώτες 5 ημέρες από την αρχή της περιόδου, είναι επαναλαμβανόμενα για τουλάχιστον 3 μήνες και επηρεάζουν την κανονική ζωή μιας γυναίκας, τότε μιλάμε για την ύπαρξη του προεμμηνορυσιακού συνδρόμου.

Συμπτωματολογία 

Τα κυριότερα ψυχολογικά συμπτώματα είναι η κατάθλιψη, το άγχος και η ψυχική ένταση, η έλλειψη συγκέντρωσης, η αϋπνία, οι αλλαγές στη σεξουαλική επιθυμία.

Τα κυριότερα σωματικά συμπτώματα είναι η ευαισθησία στου μαστούς, ο πονοκέφαλος, η κόπωση, το κοιλιακό άλγος, γαστρεντερικά συμπτώματα, δίψα και αλλαγές στην όρεξη.

Διάγνωση

Η ορθή και λεπτομερής λήψη του ιστορικού, θέτει τις περισσότερες φορές την διάγνωση. Τα συμπτώματα που προαναφέρθηκαν και στα οποία θα πρέπει να στηριχθεί η διάγνωση, θα πρέπει:

1. Να υπάρχουν τουλάχιστον στις 5 ημέρες πριν από την έναρξη της περιόδου, στην διάρκεια της ωχρινικής φάσης του κύκλου.

2. Να τελειώνουν μέσα στις 5 ημέρες μετά την έναρξη της περιόδου.

3. Να υπάρχουν τουλάχιστον σε τρεις εμμηνορυσιακούς κύκλους στην σειρά.

4. Να επηρεάζουν τις συνήθεις δραστηριότητες, ( πχ. στην εργασία, στο σχολείο, στις συνήθεις κοινωνικές δραστηριότητες).

5. Να μην αποτελούν μέρος ή παρόξυνση κάποιας άλλης παθολογικής ή ψυχιατρικής διαταραχής.
Κρατώντας ένα αρχείο των συμπτωμάτων σας μπορεί να βοηθήσετε τον γιατρό σας να αποφασίσει αν έχετε προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο. Καταγράψτε τις ημερομηνίες των περιόδων σας, πότε αρχίζουν και πότε τελειώνουν. Γράψτε επίσης και βαθμολογήσετε οποιαδήποτε από τα συμπτώματα που αισθάνεστε, κάθε ημέρα για τουλάχιστον 2-3 μήνες.

Διαφορική Διάγνωση

Τα συμπτώματα που προαναφέρθηκαν, μπορεί να υποκρύπτουν και άλλες παθήσεις που μπορεί να μοιάζουν ή να επικαλύπτονται με το

προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο

. Αυτές οι παθήσεις μπορεί να είναι κατάθλιψη, νοσήματα του θυρεοειδούς, άγχος, διατροφικές διαταραχές, αναιμία, διαβήτης, ενδομητρίωση.

Περίπου το ήμισυ των γυναικών που αναζητούν θεραπεία για προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο έχουν μία από αυτές τις διαταραχές. Τα συμπτώματα τόσο της κατάθλιψης όσο και του άγχους, μοιάζουν με τα ψυχολογικά συμπτώματα του PMS. Οι γυναίκες με κατάθλιψη ή αγχωτικά προβλήματα ωστόσο, έχουν συμπτώματα που είναι παρόντα σε όλη τη διάρκεια του μηνός.

Εάν τα συμπτώματα του PMS είναι σοβαρά και προκαλούν προβλήματα με την εργασία, την καθημερινότητα ή τις διαπροσωπικές σχέσεις της γυναίκας, μπορεί να υπάρχει η προεμμηνορυσιακή δυσφορική διαταραχή (PMDD). Η PMDD είναι μια σοβαρή μορφή του PMS που επηρεάζει ένα μικρό ποσοστό των γυναικών (περίπου 5%). Στις ασθενείς αυτές, μπορεί να είναι επωφελής η χορήγηση φαρμάκων, όπως οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRIs).

Εάν τα συμπτώματα είναι ήπια έως μέτρια, συχνά μπορεί να απαλλαγείτε με αλλαγές στον τρόπο ζωής ή διατροφής. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να συστήσει φαρμακευτική αγωγή.

Στοιχεία νευροφυσιολογίας της γυναίκας

Κατά την διάρκεια του εμμηνορρυσιακού κύκλου, επιτελούνται διακυμάνσεις των ορμονών της γυναίκας, που έχουν ως σκοπό αφενός μεν την ωρίμανση και απελευθέρωση του ωαρίου από την ωοθήκη, αφετέρου δε την προετοιμασία του ενδομητρίου της μήτρας, ώστε να υποδεχθεί σε περίπτωση κύησης το γονιμοποιημένο ωάριο. Σε περίπτωση που δεν υπάρξει κύηση, εμφανίζεται η

έμμηνος ρύση

.

Ο υποθάλαμος βρίσκεται στην βάση του εγκεφάλου, κάτω από τον θάλαμο και πάνω από την υπόφυση. Ρυθμίζει την θερμοκρασία, τον καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση και την λήψη τροφής και νερού. Η σημαντικότερη όμως λειτουργία του υποθαλάμου είναι να συνδέει το νευρικό με το ενδοκρινικό σύστημα μέσω της υπόφυσης, του αδένα που ελέγχει τις λειτουργίες των περισσοτέρων ενδοκρινών αδένων. Ο υποθάλαμος λοιπόν μετατρέπει τα νευρικά σήματα που δέχεται από τον εγκέφαλο σε ορμονικά. Αμφίδρομες συνδέσεις με τον υποθάλαμο, έχουν τα υπερ-υποθαλαμικά κέντρα. Αυτά είναι ο θάλαμος και τα βασικά γάγγλια, το μεταιχμιακό σύστημα με την αμυγδαλή και τον ιππόκαμπο, η επίφυση, το εγκεφαλικό στέλεχος και ο φλοιός του εγκεφάλου, που με την σειρά τους επηρεάζουν τον υποθάλαμο και επομένως και το ορμονικό σύστημα.

Ο κύκλος της γυναίκας, χωρίζεται σε δυο φάσεις, που καθορίζονται από την ωορρηξία.
Η πρώτη φάση αρχίζει με την έναρξη της περιόδου και φθάνει έως την ωορρηξία και η δεύτερη φάση αρχίζει με την ωορρηξία και φθάνει έως την επόμενη περίοδο. Το πρώτο μισό του έμμηνου κύκλου ονομάζεται ωοθυλακική ή παραγωγική φάση, επειδή στον χρόνο αυτό γίνεται η ανάπτυξη του ωοθυλακίου στην ωοθήκη, για να έχουμε την ωορρηξία. Στο στάδιο αυτό, είναι κυρίαρχη η δράση των οιστρογόνων.

Το δεύτερο μισό του έμμηνου κύκλου ονομάζεται ωχρινική ή εκκριτική φάση. Είναι το στάδιο στο οποίο έχουμε την κυρίαρχη δράση της προγεστερόνης. Το στάδιο αυτό είναι σταθερό και διαρκεί 14 ημέρες. Κατά σύμβαση, η πρώτη ημέρα της εμμήνου ρύσεως θεωρείται ως 1η ημέρα του κύκλου, που έχει διάρκεια 28 ημερών και η ωορρηξία γίνεται την 14η ημέρα. Εάν υπάρχουν διακυμάνσεις στην διάρκεια του κύκλου, η ημέρα της ωορρηξίας προβλέπεται αφαιρώντας 14 ημέρες από την διάρκεια του κάθε κύκλου. Έτσι σε έναν κύκλο 25 ημερών, η ωορρηξία θα αναμενόταν την 11η ημέρα, ενώ σε έναν κύκλο 34 ημερών, η ωορρηξία θα αναμενόταν την 20η ημέρα.

Τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη, πέρα από την δράση τους στα περιφερικά όργανα, έχουν και παλίνδρομη ρυθμιστική δράση στην υπόφυση, στον υποθάλαμο και στον εγκέφαλο. Τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη επηρεάζουν την λειτουργία του εγκεφάλου μέσω τροποποίησης της δραστηριότητας των ανασταλτικών και διεγερτικών υποδοχέων, που γίνεται με τους νευροδιαβιβαστές.

Οι νευροδιαβιβαστές, όπως η ντοπαμίνη, σεροτονίνη και το γλουταμινικό οξύ είναι οι ουσίες που μεταφέρουν τα ερεθίσματα μεταξύ των εγκεφαλικών νευρικών κυττάρων, μπορούν δε να επηρεάσουν τηv διάθεση, την όρεξη, το άγχος, τον ύπνο, τον καρδιακό ρυθμό, τη θερμοκρασία, την επιθετικότητα, τον φόβο, την συμπεριφορά, την ενέργεια, την καλή μνήμη και πολλά άλλα ψυχολογικά και σωματικά γεγονότα.

Ο καλύτερος τρόπος για ενδυνάμωση του συστήματος των νευροδιαβιβαστών είναι η αποφυγή άγχους, η χαλάρωση, η ξεκούραση, ο καλός ύπνος, και η σωστή διατροφή.
Από την διακύμανση των ωοθηκικών ορμονών που οδηγεί στην διακύμανση των νευροδιαβιβαστών, έχουμε και επηρεασμό των ορμονικών αξόνων:

• υποθάλαμος-υπόφυση-επινεφρίδια. Ο επηρεασμός του εκλύει τις ορμόνες του stress και προκαλεί επίσης αύξηση στην αλδοστερόνη που αυξάνει την κατακράτηση υγρών.

• υποθάλαμος-υπόφυση-θυρεοειδής. Ο επηρεασμός του διαταράσσει τις ορμόνες του θυρεοειδούς.
Από αυτή την μικρή ανασκόπηση αναδεικνύεται η πολυπλοκότητα, οι σημαντικές αυξομειώσεις, αλλά και οι πολλαπλές αλληλεπιδράσεις στο ορμονικό σύστημα της γυναίκας.

Αιτιολογία

Το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο είναι πολυπαραγοντικό. Ως πιθανές αιτίες του αναφέρονται:

1. Οι κυκλικές διακυμάνσεις των ωοθηκικών ορμονών (οιστρογόνων, προγεστερόνης), που οδηγούν σε έκλυση συμπτωμάτων σε δεκτικές γυναίκες. Το κληρονομικό και οικογενειακό ιστορικό έχουν σημαντική βαρύτητα.

2. Οι κακές διατροφικές συνθήκες. Η ανεπαρκής λήψη ασβεστίου, μαγνησίου και βιταμινών του συμπλέγματος Β και Ε.

3. Η επιπλέον κατανάλωση αλατιού, που προκαλεί κατακράτηση υγρών.

4. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης.

5. Τα αυξημένα επίπεδα προλακτίνης.

6. Τα μειωμένα επίπεδα β-ενδορφίνης.

7. Διαταραχές στην έκκριση μελατονίνης.

8. Διαταραχές στους νευροδιαβιβαστές (ελαττωμένα επίπεδα σεροτονίνης και γ-αμινοβουτυρικού οξέος και αυξημένη δεσμευτική ικανότητα αδρενεργικών υποδοχέων).

Το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο οφείλεται στην επίδραση της κυκλικής διακύμανσης των ωοθηκικών ορμονών πάνω σε ευαίσθητες κεντρικές περιοχές του εγκεφάλου, που ρυθμίζουν και επηρεάζουν την σωματική και ψυχολογική διάθεση και τη συμπεριφορά, σε γυναίκες δεκτικές σε αυτή την επίδραση.

Αντιμετώπιση

  • Συζητήστε με τον γιατρό σας τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε.
  • Συζητήστε και κατανοήστε το πώς αυξομειώνονται και πώς δρουν οι ορμόνες σας.
  • Οργανώστε και αλλάξτε την ζωή σας. Η αλλαγή στην καθημερινότητα της γυναίκας, με την άσκηση, την υγιεινή και σωστή διατροφή, την κάνει πιο ανθεκτική στις αυξομειώσεις των ορμονών, με τα συνεπακόλουθά τους.

Άσκηση

Για πολλές γυναίκες, η τακτική αεροβική άσκηση μειώνει τα συμπτώματα του PMS. Μπορεί να μειώσει την κούραση και την κατάθλιψη. Αερόβια άσκηση, που περιλαμβάνει γρήγορο περπάτημα, τρέξιμο, ποδηλασία και κολύμπι, αυξάνει το ρυθμό της καρδιάς και των πνευμόνων. Ασκηθείτε  τακτικά, όχι μόνο κατά τη διάρκεια των ημερών που υπάρχουν τα συμπτώματα.

Χαλάρωση

Η εξεύρεση τρόπων για χαλάρωση και μείωση του άγχους μπορεί να βοηθήσει τις γυναίκες που έχουν προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο. Η θεραπεία χαλάρωσης μπορεί να περιλαμβάνει ασκήσεις αναπνοής, διαλογισμό, γιόγκα και μασάζ. Σε μερικές γυναίκες οι εναλλακτικές θεραπείες όπως η βελονισμός και η ομοιοπαθητική μπορεί να είναι χρήσιμες. Ο επαρκής επίσης ύπνος, μπορεί να βοηθήσει και να ελαττώσει την κατήφεια και την κούραση.

Διατροφή

  • Προτιμάτε μια διατροφή πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες. Ένα γεύμα πλούσιο σε υδατάνθρακες μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα της διάθεσης και της λαχτάρας για φαγητό. Οι σύνθετοι υδατάνθρακες βρίσκονται στα τρόφιμα που γίνονται με δημητριακά ολικής αλέσεως.
  • Προσθέστε τρόφιμα πλούσια σε ασβέστιο, όπως το γιαούρτι και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, στη διατροφή σας.
  •  Προσθέστε πηγές πλούσιες σε Ω3 λιπαρά. Βάλτε στην διατροφή σας μικρά ψάρια ( πχ. σαρδέλα), μικρή (10 gr) συστηματική λήψη αυγοτάραχου.
  • Μειώστε την πρόσληψη σας σε λίπος, αλάτι και ζάχαρη.
  • Αποφύγετε την καφεΐνη και το αλκοόλ.
  • Αλλάξτε το πρόγραμμα διατροφής σας. Φάτε έξι μικρά γεύματα την ημέρα αντί για τρία μεγάλα, ή τρώτε λίγο λιγότερο στα τρία σας γεύματα και προσθέστε τρία ελαφριά σνακ.
  • Διατηρείστε σε σταθερά επίπεδα το σάκχαρο αίματος.
  • Ακολουθήστε την Μεσογειακή δίαιτα. Περιλαμβάνει :
    Πολλές φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, ψωμί ή δημητριακά ολικής άλεσης, πατάτες, όσπρια), ελάχιστα επεξεργασμένα προϊόντα, γαλακτοκομικά προϊόντα καθημερινά σε μικρές έως μέτριες ποσότητες, ψάρια και πουλερικά σε μέτριες ποσότητες, κόκκινο κρέας σε μικρές ποσότητες, ελαιόλαδο ως κύρια πηγή λιπαρών που περιέχουν πολυακόρεστα λιπαρά οξέα.

Συμπληρώματα διατροφής

• Λαμβάνοντας 1.200 mg ασβεστίου την ημέρα μπορεί να βελτιώσουν σωματικά συμπτώματα και διάθεση.

• Λαμβάνοντας μαγνήσιο μπορεί να μειωθεί η κατακράτηση νερού, και να βελτιωθεί το “φούσκωμα” και στην ευαισθησία στο στήθος, και τα συμπτώματα της διάθεσης.

• Λαμβάνοντας βιταμίνη Ε, μπορεί να μειωθεί η ευαισθησία στο στήθος.

Φαρμακευτική αγωγή

Χορηγείται όταν με τα προαναφερθέντα μέτρα, δεν υπάρχει αποτέλεσμα. Οι κυριότερες ομάδες φαρμάκων που μπορεί να χορηγηθούν είναι:

• Τα αντισυλληπτικά, που εμποδίζουν την ωορρηξία. Έτσι διακόπτεται η κυκλική διακύμανση των ορμονών.

• Τα αντικαταθλιπτικά ( εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης). Μπορούν να χρησιμοποιηθούν 2 εβδομάδες πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων ή και σε όλη την διάρκεια του έμμηνου κύκλου.

• Τα αγχολυτικά.

• Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του πόνου. Η μακροχρόνια χρήση των ΜΣΑΦ μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία στο στομάχι.

• Τα διουρητικά. Είναι φάρμακα που βοηθούν στη μείωση συσσώρευσης υγρών, μειώνοντας έτσι την κατακράτηση και τα οιδήματα. Προσοχή στην ταυτόχρονη χρήση ΜΣΑΦ και διουρητικών, γιατί μπορεί να προκληθούν προβλήματα στα νεφρά.

Description of Image

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Σολωμού 4 Αγία Παρασκευή 153 41
Τηλ: 210 60 82 271
Fax: 210 60 82 271
Email: info@i-ygeia.gr

Follow us on

Facebook Instagram