Δερματολογία, Υγεία
Ψωρίαση: μορφές εκδήλωσης
30/06/2016 , 10:35 AMΔημήτριος Κ. Σγούρος - Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος
Ο Δημήτριος Κ. Σγούρος σπούδασε στην Ιατρική Σχολή Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στην οποία εισήχθη το 1997 και αποφοίτησε στις αρχές του 2004. (Βαθμός κτήσεως πτυχίου: 7,4) Στη συνέχεια εργάστηκε ως ιατρός σε διάφορες θέσεις της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Αρχικά υπηρέτησε...
Η
ψωρίαση
είναι μια συχνά εμφανιζόμενη, χρόνια πάθηση του δέρματος που παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις. Χαρακτηριστικά συμπτώματά της είναι τα εξανθήματα με ερυθηματολεπιδώδεις πλάκες. Πολλές φορές υπάρχει οικογενής προδιάθεση για την εμφάνισή της. Προσβάλλει εξίσου άνδρες και γυναίκες και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Περίπου το 2-3% του πληθυσμού στην Ελλάδα πάσχει από κάποιας μορφής ψωρίαση. Θεωρείται νόσος αυτοάνοσης αιτιολογίας.
Ενδέχεται να προκληθεί από τραυματισμό κάθε είδους με χαρακτηριστική εμφάνιση ψωριασικής πλάκας στο σημείο τραυματισμού του δέρματος. Σε μικρές ηλικίες μπορεί να σχετίζεται με στρεπτοκοκκική λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού. Επίσης, συχνά μπορεί να προκληθεί εξάνθημα παρόμοιο με της ψωρίασης μετά από φαρμακευτική αγωγή (β-αναστολείς, λίθιο, αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτενσίνης, ανθελονοσιακά κ.ά). Σε γενικές γραμμές η νόσος εμφανίζει εξάρσεις και υφέσεις (κατά μέσο όρο 2,6 φορές το χρόνο) και συχνά εκτός από τους παράγοντες προδιάθεσης το συναισθηματικό stress εμπλέκεται στην επιδείνωση της ψωρίασης. Η ψωρίαση είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους λόγους επίσκεψης ενός ασθενή στο Δερματολόγο.
Σύμφωνα με παρατηρήσεις το 80% των ασθενών εκδηλώνει τη νόσο με τη μορφή της κοινής ψωρίασης ή ψωρίασης κατά πλάκας. Το
εξάνθημα
της συνήθους μορφής της νόσου (κατά πλάκας ψωρίαση) χαρακτηρίζεται από ερυθηματώδεις πλάκες επί των οποίων βρίσκονται στέρεα προσκολλημένα αργυρόχροα λέπια. Οι βλάβες εντοπίζονται ως επί το πλείστον στις εκτατικές επιφάνειες των άκρων (αγκώνες, γόνατα, κνήμες) καθώς και στην οσφυική χώρα και το τριχωτό της κεφαλής. Οι βλάβες μπορούν να είναι ήπιες ή καθόλου κνησμώδεις, ωστόσο σπανιότερα συναντώνται και περιπτώσεις με εξαιρετικά έντονο κνησμό.
Ωστόσο πέρα από την πιο συχνή εκδήλωση της κοινής ψωρίασης υπάρχουν και οι λεγόμενες «ειδικές μορφές ψωρίασης», οι οποίες έχουν ιδιαίτερη κλινική εικόνα και συναντούν θεραπευτικές δυσκολίες.
Συγκεκριμένα, η νόσος μπορεί να εκδηλωθεί και ως:
• Σταγονοειδής Ψωρίαση
• Φλυκταινώδης Ψωρίαση (Γενικευμένη/ Παλαμών-πελμάτων)
• Ερυθροδερμική Ψωρίαση
• Ανάστροφη Ψωρίαση
• Ψωριασική Ονυχία
• Ψωριασική αρθρίτιδα
Σταγονοειδής Ψωρίαση
Είναι πιο συχνή σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες και τυπικά ακολουθεί στρεπτοκοκκική λοίμωξη του ανωτέρου αναπνευστικού. Το εξάνθημα έχει τη μορφή της αιφνίδιας εμφάνισης πολλαπλών, μικρών, ερυθρών, με λεπτό λέπι «σταγονοειδών» πλακών σε κορμό και άκρα με χαρακτηριστική συμμετρική κατανομή. Συνήθως έχει καλή πρόγνωση με αυτόματη ύφεση σε αρκετές περιπτώσεις.
Φλυκταινώδης Ψωρίαση
Σπάνια μορφή της νόσου με χαρακτηριστικές επιφανειακές φλύκταινες με άσηπτο περιεχόμενο. Πολύ σπάνια μπορεί να εκδηλωθεί γενικευμένα με πολλαπλές φλύκταινες επί γενικευμένου ερυθήματος, όπου αποτελεί κατάσταση απειλητική για τη ζωή (Γενικευμένη). Επίσης, εντοπίζεται και με τη μορφή της ακροφλυκταίνωσης παλαμών-πελμάτων, με χαρακτηριστικό έντονο ερύθημα και οίδημα παλαμών-πελμάτων. Η εντοπισμένη αυτή μορφή σε παλάμες-πέλματα είναι εξαιρετικά επίμονη, με συχνές υποτροπές και μεγάλη δυσκολία στη θεραπευτική αντιμετώπιση.
Ερυθροδερμική Ψωρίαση
Εμφανίζεται εμφανίζεται είτε αιφνίδια είτε ως αποτέλεσμα επιδείνωσης προϋπάρχουσας χρόνιας ψωρίασης και πρόκειται για μία σοβαρή μορφή της ψωρίασης, η οποία χαρακτηρίζεται από καθολική φλεγμονή και ερυθρότητα του δέρματος, αφήνοντας μικρές περιοχές υγιούς δέρματος. Αποτελεί εξαιρετικά απειλητική κατάσταση για τη ζωή του ασθενούς, καθώς συνοδεύεται από συστηματικά συμπτώματα και σημεία (πυρετός, κακουχία, ηλεκτρολυτικές διατραχές κλπ).
Ανάστροφη Ψωρίαση
Εκδηλώνεται με τη μορφή ερυθρών, συχνά υγρωσσουσών πλακών, χωρίς απολέπιση στις πτυχές (μασχάλες, μηρογεννητικές, υπομαζικές). Η συνεχής τριβή αποτελεί εκλυτικό παράγοντα.
Ψωριασική Ονυχία
Συχνά οι ασθενείς με κοινή ψωρίαση κατά πλάκας εκδηλώνουν και βλάβες από τους όνυχες (25-50%). Σε σπάνιες περιπτώσεις η πρώτη εκδήλωση ψωρίασης μπορεί να είναι από τους όνυχες. Η κλινική εικόνα των ονύχων είναι τυπική με σημεία όπως η ονυχόλυση, η σταγόνα ελαίου, τα βοθρία της ονυχιαίας πλάκας, η τραχυωνυχία και η υπονύχια υπρκεράτωση. Οι περισσότεροι Δερματολόγοι συνδέουν την ψωριασική ονυχία με πρώιμη εκδήλωση ψωριασικής αρθρίτιδας.
Ψωριασική Αρθρίτιδα
Το ποσοστό των ψωριασικών ασθενών με ταυτόχρονη εκδήλωση αρθρίτιδας κυμαίνεται από 10 έως και 30% ανάλογα με τις μελέτες. Η ψωριασική αρθρίτιδα να εκδηλωθεί με πέντε διαφορετικές μορφές: ασύμμετρη ολιγοαρθρίτιδα (60-70%), συμμετρική πολυαρθρίτιδα (15%), νόσος μόνο στην άπω φαλαγγοφαλαγγική άρθρωση (5%), παραμορφωτική αρθρίτιδα (5%), αξονική αρθρίτιδα (5%). Τα σημεία της φλεγμονής είναι τυπικά όπως σε κάθε αρθρίτιδα (άλγος, οίδημα, ερύθημα κλπ). Η αρθρίτιδα μπορεί να προηγείται (10-20%), να εμφανίζεται ταυτόχρονα (10%) ή να ακολουθεί (70-80%) της δερματικής εκδήλωσης της ψωρίασης. Η εμφάνιση ψωριασικής αρθρίτιδας σηματοδοτεί την υποχρεωτική λήψη συστηματικής θεραπείας ανεξάρτητα από την ένταση των δερματικών σημείων ή και της ίδιας της αρθρίτιδας.
Ως προς τη διάγνωσή της, η ψωρίαση επιβεβαιώνεται κατά κανόνα με την εκτίμηση της κλινικής εικόνας και του ιστορικού. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να συνεισφέρει διαγνωστικά και η ιστοπαθολογική εξέταση (βιοψία δέρματος). Στη δε ψωριασική αρθρίτιδα απαιτείται επιπλέον απεικονιστικός και ανοσολογικός έλεγχος.
Όσον αφορά στη θεραπεία της, η ψωρίαση αντιμετωπίζεται με τοπική ή και συστηματική θεραπεία ανάλογα με την έντασή της. Οι τοπικές αγωγές είναι μαλακτικές, κερατολυτικές κρέμες, σκευάσματα κορτικοστεροειδών, καλσιποτριόλη κ.ά. Οι συστηματικές θεραπείες είναι κατά κανόνα ανοσοτροποποιητικές, καθώς στοχεύουν σε συγκεκριμένα σημεία της ανοσολογικής φλεγμονής της ψωρίασης. Πέρα από τις κλασικές παλαιότερες θεραπείες (μεθοτρεξάτη, κυκλοσπορίνη, ασιτρετίνη), εξαιρετικά αποτελεσματικές είναι και οι νεώτερες στοχευμένες βιολογικές θεραπείες. Ιδιαίτερα για τις ειδικές μορφές ψωρίασης, οι βιολογικοί παράγοντες φαίνεται να εμφανίζουν εξαιρετικά θεραπευτικά αποτελέσματα σε περιστατικά με έντονη δυσχέρεια ως προς την ευχερή αντιμετώπισή τους.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ψωρίαση, επισκεφθείτε το http://dermasano.gr/index.php/el/.