Γενική Χειρουργική, Υγεία

Τι είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;

Σπυρόπουλος Χαράλαμπος MD, PhD - Γενικός Χειρουργός – Λαπαροσκόπος

Σπυρόπουλος Χαράλαμπος MD, PhD - Γενικός Χειρουργός – Λαπαροσκόπος

Ο Χειρουργός Χαράλαμπος Κων. Σπυρόπουλος γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Πύργο Ηλείας όπου και ολοκλήρωσε την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση με “Άριστα”. Εισήχθη, λαμβάνοντας μέρος στις Πανελλήνιες Εξετάσεις, πρώτος, από το νομό Ηλείας, στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών, από όπου...

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) είναι η νόσος κατά την οποία όξινο περιεχόμενο του στομάχου παλινδρομεί στον οισοφάγο αντί να συνεχίσει τη φυσιολογική του ροή από το προς το λεπτό έντερο για την ολοκλήρωση της πέψης.

Η ΓΟΠ εμφανίζεται όταν δυσλειτουργεί ο φυσιολογικός φραγμός παλινδρόμησης του φαγητού από το στομάχι πίσω στον οισοφάγο, ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας. Προκαλείται από διάφορες παθήσεις του οισοφάγου, όπως οι κινητικές του δυσλειτουργίες, αλλά συνηθέστερα οφείλεται σε παθήσεις του διαφράγματος, όπως οι διαφραγματοκήλες. Σε κάθε περίπτωση, το οξύ που παράγεται στο στομάχι κυλά προς τον πολύ ευαίσθητο οισοφάγο με κίνδυνο να εμφανιστούν μία σειρά σοβαρών επιπλοκών όπως οισοφαγίτιδα, στένωση, έλκος, αιμορραγία, μεταπλασία (οισοφάγος Barrett), δυσπλασία και σε τελικό στάδιο καρκινογένεση.

Ποια είναι τα συμπτώματα της Γ.O.Π.;

Το συχνότερο σύμπτωμα της Γ.Ο.Π. είναι ο οπισθοστερνικός πόνος (η καούρα “), ο οποίος περιγράφεται σαν ένα οξύ αίσθημα καψίματος πίσω από το στέρνο. Πολλές όμως φορές το μοναδικό σύμπτωμα μπορεί να είναι ένας επίμονος νυχτερινός βήχας, σαν πνίξιμο, που ξυπνάει τον ασθενή ή οι έντονες ερυγές (ρεψίματα).

Ο πόνος ακολουθεί τα γεύματα (ιδιαίτερα τα μεγάλα που συνοδεύονται από άφθονη λήψη υγρών) και επιδεινώνεται σε θέση επίκυψης, κατάκλισης ή πλάγια δεξιά, ενώ αντιθέτως ανακουφίζεται σε όρθια θέση και μετά από λήψη αντιόξινων φαρμάκων ή μικρής ποσότητας υγρών. Ενίοτε, λόγω της αναγωγής γαστρικού περιεχομένου μπορεί να συνυπάρχουν συμπτώματα από τη στοματική κοιλότητα, τους πνεύμονες, το λάρυγγα, το φάρυγγα ή ακόμη και τα αυτιά.

Πώς γίνεται η διάγνωση της Γ.Ο.Π.;

Αναγκαία είναι πάντα η αρχική κλινική εκτίμηση και αξιολόγηση της συμπτωματολογίας. Εν συνεχεία μπορεί να απαιτηθούν συγκεκριμένες απεικονιστικές εξετάσεις για την επιβεβαίωση της διάγνωσης (ακτινολογικός έλεγχος, βαριούχο γεύμα, αξονική τομογραφία). Τελικά, η πλέον αξιόπιστη και απολύτως απαραίτητη για τη διάγνωση και την ταξινόμηση της νόσου εξέταση, είναι η οισοφαγο-γαστροσκόπηση από έμπειρο και εξειδικευμένο γαστρεντερολόγο. Εφόσον κριθεί αναγκαίο μπορεί να διενεργηθεί και pHμετρία ή/και μανομετρία 24ώρου (τοποθέτηση φορητού ηλεκτροδίου στον κατώτερο οισοφάγο και καταγραφή της οξύτητας ή/και των πιέσεων που αναπτύσσονται στην περιοχή).

Πως θεραπεύεται η Γ.O.Π.;

Η Γ.Ο.Π. αντιμετωπίζεται αρχικά, με αλλαγή των διαιτητικών συνηθειών του ασθενούς και συγκεκριμένη φαρμακευτική θεραπεία. Κυρίαρχο στην αλλαγή του τρόπου ζωής είναι η απώλεια βάρους και η λήψη του τελευταίου γεύματος αρκετές ώρες πριν τον ύπνο.

Εάν η αλλαγή του τρόπου ζωής σε συνδυασμό με τη φαρμακευτική αγωγή δεν θεραπεύσουν τη νόσο καθώς επίσης εάν αναπτυχθούν ύποπτες προκαρκινικές βλάβες στον οισοφάγο (οισοφάγος Barrett) τότε απαιτείται χειρουργική θεραπεία.

Χειρουργική Θεραπεία

Η χειρουργική παρέμβαση είναι εξαιρετικά αποτελεσματική για την θεραπεία της Γ.Ο.Π., όταν τεθεί η ένδειξη Υπάρχει μία πληθώρα επεμβάσεων που μπορούν να δώσουν λύση στο πρόβλημα και έχουν λάβει την ονομασία τους από τον εμπνευστή τους: Nissen, Toupet, Dor, Collis-Nissen, Hill, Belsey-Mark. Κοινός παρονομαστής όλων των επεμβασεων είναι η δημιουργία ενός αντιπαλινδρομικού μηχανισμού στην περιοχή της συμβολής οισοφάγου και στομάχου. Η επιλογή μίας εξ’αυτών βασίζεται στην υποκείμενη πάθηση, τις πιθανές επιπλοκές από τη χρόνια οισοφαγίτιδα (ουλώδης στένωση και βράχυνση του οισοφάγου) και την παρουσία ή μη παλαιών πολλαπλών επεμβάσεων στην κοιλία. Η χειρουργική επέμβαση εκλογής στην πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι η λαπαροσκοπική διενέργεια θολοπλαστικής, με επικρατέστερη τη λαπαροσκοπική θολοπλαστική κατά Nissen.

Στην επέμβαση αυτή συμπλησιάζονται λαπαροσκοπικά με ραφές τα σκέλη του διαφράγματος και αντιμετωπίζεται οποιαδήποτε επίσης συνυπάρχουσα διαφραγματοκήλη. Ταυτόχρονα ενισχύεται η λειτουργία του κατωτέρου οισοφαγικού σφιγκτήρα, τυλίγοντας τον θόλο του στομάχου γύρω από το κατώτερο τμήμα του οισοφάγου. Η επέμβαση γίνεται πλέον αποκλειστικά λαπαροσκοπικά με 4-5 μικρές τομές των 5 χιλιοστών. Σε περίπτωση συνύπαρξης κλινικά σοβαρής παχυσαρκίας που απαιτεί χειρουργική αντιμετώπιση, η επέμβαση εκλογής είναι η διενέργεια κάποιας μορφής γαστρικής παράκαμψης, η οποία είναι εξίσου αποτελεσματική στην αντιμετώπιση και των δύο παθήσεων.

Μετεγχειρητική ανάρρωση

Ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο για 2 με 3 ημέρες. Άμεσα μετεγχειρητικά δεν νιώθει ιδιαίτερο πόνο παρά μόνο μια ενόχληση και βάρος στην ανώτερη κοιλιακή χώρα. Εξέρχεται από το νοσοκομείο με οδηγίες για υδρική δίαιτα για μία εβδομάδα και ακολούθως για πολτοποιημένη τροφή για άλλη μία εβδομάδα. Στη συνέχεια επανέρχεται σε συνήθη διατροφή.