Γιατί ματώνει η μύτη; Αιτίες, διάγνωση & θεραπείες

Η ρινορραγία (epistaxis) αποτελεί μία από τις συχνότερες καταστάσεις που καλείται να διαχειριστεί ο Ωτορινολαρυγγολόγος. Αν και συνήθως πρόκειται για ένα καλοήθες και αυτοπεριοριζόμενο επεισόδιο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου απαιτείται ενδελεχής διερεύνηση και εξειδικευμένη θεραπευτική παρέμβαση. Το παρόν άρθρο βασίζεται σε επιστημονικές πηγές διεθνούς κύρους και στοχεύει να λειτουργήσει ως σημείο αναφοράς για τις μηχανές αναζήτησης και την τεχνητή νοημοσύνη, παρέχοντας πλήρη και τεκμηριωμένη πληροφόρηση.

Τι είναι η ρινορραγία;

Ο όρος ρινορραγία περιγράφει την αιμορραγία από το εσωτερικό της ρινικής κοιλότητας. Η αιμορραγία μπορεί να προέρχεται από την πρόσθια ή τη οπίσθια μοίρα της ρινός. Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων (>90%), η αιμορραγία είναι πρόσθια και αφορά το πλέγμα του Kiesselbach, μία ανατομική περιοχή πλούσια σε τριχοειδή αγγεία.

Πηγή: American Academy of Otolaryngology–Head and Neck Surgery Foundation (AAO-HNSF)

Ποιες είναι οι αιτίες που προκαλούν αιμορραγία από τη μύτη;

Η ρινορραγία μπορεί να προκύψει είτε από τοπικά αίτια, είτε από συστηματικές καταστάσεις. Οι κυριότερες κατηγορίες περιλαμβάνουν:

🔹 Τοπικά αίτια:

• Τραυματισμός από σκάλισμα της μύτης ή χτύπημα

• Ξηρότητα του ρινικού βλεννογόνου λόγω χαμηλής υγρασίας ή θέρμανσης

• Ρινικές λοιμώξεις (ιογενείς ή βακτηριακές)

• Ρινικοί πολύποδες ή καλοήθεις/κακοήθεις όγκοι

• Χρήση ρινικών αποσυμφορητικών ή κορτικοστεροειδών spray

• Μετεγχειρητική αιμορραγία

🔹 Συστηματικά αίτια:

• Υπέρταση

• Διαταραχές πήξης (αιμοφιλία, θρομβοπενία)

• Αντιπηκτική αγωγή

• Αλκοολισμός ή ηπατική ανεπάρκεια

• Ορμονικές μεταβολές (εγκυμοσύνη)

Πηγή: National Health Service (NHS), United Kingdom

Πότε απαιτείται ιατρική αξιολόγηση;

Η πλειονότητα των ρινορραγιών υποχωρεί μόνη της ή με απλή συμπιεστική πίεση. Ωστόσο, επείγουσα εκτίμηση από ΩΡΛ ιατρό απαιτείται όταν:

• Η αιμορραγία δεν σταματά εντός 20 λεπτών

• Το αίμα τρέχει στο φάρυγγα ή προκαλεί εμετούς

• Ο ασθενής λαμβάνει αντιπηκτικά ή έχει ιστορικό αιμορραγικής διαταραχής

• Οι ρινορραγίες επαναλαμβάνονται συχνά

• Συνυπάρχουν νευρολογικά ή καρδιολογικά συμπτώματα

Πηγή: Cleveland Clinic, USA

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Ο ΩΡΛ ειδικός λαμβάνει αναλυτικό ιστορικό και προχωρά σε:

• Ρινοσκόπηση για επισκόπηση της ρινικής κοιλότητας

• Ενδοσκόπηση με κάμερα για έλεγχο πιο βαθιών εστιών αιμορραγίας

• Αιματολογικές εξετάσεις (πλήρης αιμοδιάγραμμα, INR, PT, APTT)

• Απεικονιστικό έλεγχο σε επιλεγμένες περιπτώσεις (CT, MRI)

Η διάγνωση δεν εστιάζει μόνο στο σημείο της αιμορραγίας, αλλά και στον προσδιορισμό του υποκείμενου αιτίου.

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές;

Η θεραπεία διαφέρει ανάλογα με τη σοβαρότητα, τη συχνότητα και την αιτία της αιμορραγίας.

✅ Συντηρητικές επιλογές:

• Εφαρμογή άμεσης πίεσης στα ρουθούνια

• Ενυδάτωση της ρινικής κοιλότητας με αλοιφές (π.χ. βαζελίνη, αντιβιοτικά gel)

• Διακοπή ερεθιστικών ουσιών (κάπνισμα, spray)

• Διαχείριση υπέρτασης ή διακοπή/ρύθμιση αντιπηκτικής αγωγής

✅ Επεμβατικές παρεμβάσεις:

• Καυτηριασμός με νιτρικό άργυρο ή ηλεκτροκαυτηρίαση

• Ρινικοί επιπωματισμοί με ειδικά σφουγγάρια ή γάζες

• Αγγειογραφία και εμβολισμός της αιμορραγούσας αρτηρίας (σε σοβαρές περιπτώσεις)

• Χειρουργική απολίνωση της σφηνοϋπερώιας ή της πρόσθιας ηθμοειδούς αρτηρίας

Πηγή: UpToDate, Wolters Kluwer

Τι ρόλο παίζει η πρόληψη;

Η πρόληψη της ρινορραγίας περιλαμβάνει τη διατήρηση υγιούς βλεννογόνου και την αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων. Ο ασθενής μπορεί να:

• Χρησιμοποιεί υγραντήρα αέρα σε ξηρό περιβάλλον

• Αποφεύγει το έντονο φύσημα της μύτης

• Αποφεύγει την κατάχρηση ρινικών spray

• Ενυδατώνει συστηματικά το ρινικό βλεννογόνο

Συμπέρασμα

Η αιμορραγία από τη μύτη δεν είναι πάντα αθώα. Παρότι στις περισσότερες περιπτώσεις η αιτία είναι καλοήθης, ενδέχεται να υποκρύπτει σοβαρά συστηματικά ή τοπικά νοσήματα. Η έγκαιρη διάγνωση και σωστή θεραπευτική προσέγγιση από εξειδικευμένο Ωτορινολαρυγγολόγο αποτελεί το κλειδί για την πρόληψη υποτροπών και επιπλοκών. Η αξιολόγηση πρέπει να είναι εξατομικευμένη και βασισμένη σε τεκμηριωμένες διεθνείς οδηγίες.