IV Drips – θεραπεία με ορό: Η θεραπεία των celebrities. Μύθοι & Αλήθειες

by admin

Τα τελευταία χρόνια, τα λεγόμενα IV drips, δηλαδή οι ενδοφλέβιες εγχύσεις υγρών και βιταμινών (γνωστά και ως «θεραπεία με ορό»), έχουν αναδειχθεί σε μία από τις πιο πολυσυζητημένες τάσεις ευεξίας παγκοσμίως. Διάσημοι καλλιτέχνες και influencers – από τη Madonna και τη Gwyneth Paltrow μέχρι τη Rihanna – προωθούν αυτή τη μόδα, υποστηρίζοντας ότι μια απλή έγχυση 45 λεπτών μπορεί να ενισχύσει την υγεία και την εμφάνιση. Υπόσχονται γρήγορη ενυδάτωση, αναζωογόνηση και πληθώρα άλλων οφελών. Ποια είναι όμως η πραγματικότητα πίσω από τα IV drips; Στο παρόν άρθρο εξετάζουμε τι ακριβώς είναι τα IV drips, ποια οφέλη διαφημίζονται, ποιοι μύθοι τα περιβάλλουν, τι λέει η επιστήμη και αν πράγματι πρόκειται για μια ασφαλή και αποτελεσματική θεραπεία – ή απλώς για μια ακριβή τάση της εποχής.

Τι είναι τα IV drips (ενδοφλέβιες εγχύσεις);

Τα IV drips είναι θεραπείες κατά τις οποίες χορηγούνται υγρά, βιταμίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος μέσω μιας φλέβας, συνήθως στο χέρι, με τη βοήθεια ενδοφλέβιου καθετήρα (βελόνας και σωλήνα). Με τον τρόπο αυτό παρακάμπτεται το πεπτικό σύστημα, επιτρέποντας θεωρητικά ταχύτερη και πληρέστερη απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών.

Στην κλασική ιατρική πρακτική, η ενδοφλέβια θεραπεία χρησιμοποιείται σε νοσοκομεία για ασθενείς που δεν μπορούν να λάβουν υγρά ή τροφή από το στόμα – π.χ. σε σοβαρή αφυδάτωση, σε περιπτώσεις που το πεπτικό σύστημα δεν λειτουργεί καλά, για χορήγηση φαρμάκων που δεν μπορούν να ληφθούν από το στόμα, για μετάγγιση αίματος, κ.ά.. Σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως μεγάλη απώλεια αίματος, σοβαρές λοιμώξεις ή επικίνδυνα χαμηλή πίεση, τα IV υγρά μπορούν πραγματικά να σώσουν ζωές.

Νέα τάση: Ωστόσο, σήμερα παρατηρείται μια νέα τάση: η δυνατότητα να λάβει κανείς προαιρετικά IV υγρά ακόμα κι αν δεν συντρέχει ιατρική ανάγκη ή υπόδειξη γιατρού. Έχουν ανοίξει εξειδικευμένα «bars ενυδάτωσης» ή κλινικές ευεξίας, όπου ένας εκπαιδευμένος νοσηλευτής ή βοηθός ιατρού τοποθετεί έναν ορό στο χέρι σας και σας χορηγεί ένα κοκτέιλ υγρών με βιταμίνες. Μάλιστα, υπάρχουν φορητές υπηρεσίες που έρχονται στο σπίτι, στο γραφείο ή ακόμα και σε τουριστικά λεωφορεία/βαν σε φεστιβάλ, προσφέροντας ενδοφλέβια ενυδάτωση κατ’ απαίτηση. Φυσικά, πρόκειται για ιδιωτική υπηρεσία εκτός ασφαλιστικής κάλυψης, με αρκετά υψηλό κόστος που θα δούμε παρακάτω.

Οφέλη και υποσχέσεις

Οι υπηρεσίες αυτές προωθούνται με πληθώρα υποσχέσεων για ευεργετικές επιδράσεις. Μερικά από τα πιο διαδεδομένα οφέλη είναι:

Γρήγορη ανάρρωση από hangover: Πολλοί καταναλωτές καταφεύγουν σε IV drips μετά από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, πιστεύοντας ότι μια ενδοφλέβια ενυδάτωση μπορεί να γιατρέψει άμεσα τα συμπτώματα του hangover.
Ενυδάτωση μετά από έντονη κόπωση ή ταξίδι: Άτομα με έντονη σωματική καταπόνηση (π.χ. μετά από μαραθώνιο) ή ταξιδιώτες με jet lag αναζητούν στον ενδοφλέβιο ορό μια γρήγορη λύση για να αναπληρώσουν υγρά και να νιώσουν αναζωογόνηση.
Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος: Πολλά “κοκτέιλ βιταμινών” υπόσχονται θωράκιση του οργανισμού έναντι ιώσεων και ασθενειών μέσω υψηλών δόσεων βιταμίνης C, ψευδαργύρου και άλλων συστατικών.
Καταπολέμηση της κόπωσης και του στρες: Υποστηρίζεται ότι οι ενδοφλέβιες βιταμίνες ανεβάζουν τα ενεργειακά επίπεδα, μειώνουν την κούραση και βοηθούν στην αντιμετώπιση του στρες Κάποια μείγματα υπόσχονται ακόμα και βελτίωση της διάθεσης ή της λίμπιντο.
“Λάμψη” σε δέρμα και μαλλιά: Ορισμένες θεραπείες διαφημίζονται ως beauty drips, που χαρίζουν ενυδατωμένο δέρμα με υγιή όψη και λαμπερά μαλλιά, υποτίθεται απομακρύνοντας το θαμπό παρουσιαστικό της κόπωσης.

Οι παραπάνω ισχυρισμοί ακούγονται ελκυστικοί – ποιος δεν θα ήθελε μια γρήγορη, ενδοφλέβια τονωτική ένεση ευεξίας; Όμως, κατά πόσο ανταποκρίνονται αυτοί οι ισχυρισμοί στην πραγματικότητα; Στην επόμενη ενότητα εξετάζουμε τους μύθους που έχουν δημιουργηθεί γύρω από τα IV drips, αντιπαραβάλλοντάς τους με τα επιστημονικά δεδομένα.

Μύθοι και πραγματικότητα γύρω από τα IV drips

Μύθος 1: «Περισσότερες βιταμίνες = περισσότερη υγεία» – Πολλοί πιστεύουν ότι ακόμη κι αν έχουν φυσιολογικά επίπεδα βιταμινών, η έξτρα χορήγηση μέσω ορού θα δώσει επιπλέον ώθηση στον οργανισμό. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι υγιείς άνθρωποι με ισορροπημένη διατροφή ωφελούνται από επιπλέον βιταμίνες ενδοφλέβια. Ο οργανισμός αποβάλλει τις περιττές ποσότητες μέσω των ούρων. Όπως χαρακτηριστικά σχολιάζουν ειδικοί, στο τέλος της ημέρας τα περισσότερα από αυτά τα κοκτέιλ καταλήγουν απλώς σε “ακριβά ούρα” – πληρώνετε δηλαδή ακριβά κάτι που το σώμα σας πιθανότατα δεν έχει ανάγκη και θα το αποβάλει.

Μύθος 2: «Θεραπεύουν το hangover και το jet lag» – Η πραγματικότητα είναι ότι μια ενδοφλέβια έγχυση μπορεί να ενυδατώσει γρήγορα αν είστε αφυδατωμένοι, κάτι που όντως μπορεί να σας κάνει να νιώσετε κάπως καλύτερα μετά από πολύ αλκοόλ ή κόπωση. Ωστόσο, ούτε το hangover ούτε το jet lag προκαλούνται μόνο από αφυδάτωση. Το hangover έχει πολύπλοκες αιτίες (φλεγμονή, ορμονικές διαταραχές, τοξίνες από το αλκοόλ) και η απλή ενυδάτωση δεν αρκεί για να εξαφανίσει όλα τα συμπτώματα. Για το δε jet lag, η αλλαγή ζωνών ώρας αφορά τον κιρκάδιο ρυθμό και όχι την ενυδάτωση, οπότε το IV drip δεν μπορεί να “θεραπεύσει” το πρόβλημα του ταξιδιού.

Μύθος 3: «Ενισχύουν θεαματικά το ανοσοποιητικό και την ενέργεια» – Πράγματι, πολλές θεραπείες υπόσχονται ισχυρό ανοσοποιητικό και καταπολέμηση της κόπωσης. Όμως οι ελάχιστες μελέτες που έχουν γίνει για IV βιταμίνες σε υγιείς ανθρώπους δεν επιβεβαιώνουν αυτές τις υποσχέσεις. Συχνά πρόκειται για μελέτες μικρής κλίμακας ή μεθοδολογικούς περιορισμούς.

Μύθος 4: «Είναι μια ασφαλής, φυσική θεραπεία χωρίς παρενέργειες» – Συχνά τα IV drips προωθούνται ως μια ακίνδυνη ενίσχυση, επειδή χρησιμοποιούν “φυσικές” ουσίες (βιταμίνες, ορό κ.λπ.). Η πραγματικότητα είναι πως οτιδήποτε εισάγουμε στον οργανισμό μπορεί να έχει κινδύνους, ακόμα και οι βιταμίνες όταν δίνονται σε υπερβολικές δόσεις. Επιπλέον, η ίδια η διαδικασία του να τοποθετείς έναν καθετήρα σε φλέβα δεν είναι εντελώς απλή: υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού της φλέβας, αιμορραγίας ή μόλυνσης στο σημείο εισόδου. Είναι σημαντικό αν κάνετε αυτή τη θεραπεία να γίνει από τους κατάλληλους ανθρώπους – οι καλύτεροι πλαστικοί χειρουργοί

Τι λέει η επιστήμη; Υπάρχουν αποδείξεις αποτελεσματικότητας;

Ελλιπή τεκμήρια: Συνοψίζοντας τα παραπάνω, η επιστημονική κοινότητα εμφανίζεται επιφυλακτική. Οι αποδείξεις για πολλά από τα οφέλη είναι περιορισμένες. Όπως αναφέρει ο Dr. Brent Bauer από την Mayo Clinic, ελάχιστες καλά σχεδιασμένες μελέτες έχουν εξετάσει ισχυρισμούς όπως η αυξημένη ανοσία, η μείωση του στρες ή η θεραπεία πληθώρας ασθενειών με IV βιταμίνες – και πολλές από όσες υπάρχουν πάσχουν μεθοδολογικά.

Τι γίνεται με συγκεκριμένες παθήσεις; Υπάρχουν ορισμένες ειδικές περιπτώσεις όπου μελετήθηκαν οι ενδοφλέβιες βιταμίνες: για παράδειγμα, χορηγήσεις υψηλής δόσης βιταμίνης C σε καρκινοπαθείς. Κάποιες μικρές μελέτες έδειξαν βελτίωση στην ποιότητα ζωής και μείωση σε ορισμένες παρενέργειες της νόσου σε καρκινοπαθείς που έλαβαν IV βιταμίνη C. Σημειώνεται ότι ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA) δεν έχει εγκρίνει τη θεραπεία με IV βιταμίνη C ως θεραπεία κατά του καρκίνου ή των παρενεργειών του. Με άλλα λόγια, βρίσκεται ακόμη σε πειραματικό στάδιο.

Ανάλογα, η προαναφερθείσα μελέτη στην ινομυαλγία (Myers’ cocktail) έδωσε μεν ελπίδες ότι ίσως υπάρχουν οφέλη, αλλά λόγω του ισχυρού placebo effect και του μικρού δείγματος οι επιστήμονες δεν μπορούν να επιβεβαιώσουν αποτελεσματικότητα. Συμπέρασμα; Προς το παρόν δεν υπάρχουν ισχυρά επιστημονικά δεδομένα που να υποστηρίζουν ότι οι ενδοφλέβιες “θεραπείες ευεξίας” κάνουν αυτά που υπόσχονται σε υγιή άτομα.

Κόστος: μια ακριβή μόδα

Μια ακόμη παράμετρος που δεν πρέπει να αγνοούμε είναι το υψηλό κόστος αυτών των θεραπειών. Συνήθως, μια συνεδρία IV θεραπείας ευεξίας κοστίζει από 200 έως 800 δολάρια (USD) ανάλογα με τα συστατικά που περιλαμβάνει. Για παράδειγμα, εταιρείες στις ΗΠΑ προσφέρουν βασικό ορό ενυδάτωσης με ~$199, ενώ “ενισχυμένα” πακέτα με πρόσθετες βιταμίνες, αντιοξειδωτικά ή φάρμακα για τη ναυτία μπορεί να φτάσουν $399 ή και πολύ υψηλότερα. Στην Ελλάδα, αν και οι τιμές μπορεί να διαφέρουν, πρόκειται αναμφίβολα για μια ακριβή υπηρεσία εκτός πλαισίου ασφάλισης.

Επιπλέον, αυτού του είδους οι δαπάνες δεν καλύπτονται από ασφαλιστικά ταμεία διότι δεν αποτελούν απαραίτητες ιατρικές πράξεις. Αυτό σημαίνει ότι ο καταναλωτής πληρώνει εξ ολοκλήρου από την τσέπη του το ποσό. Μάλιστα, όπως επισημαίνουν ειδικοί της Mayo Clinic, υπάρχει ο κίνδυνος κάποιος να σπαταλήσει σημαντικούς πόρους και χρήματα σε αυτές τις θεραπείες, παραμελώντας βασικές αλλαγές στον τρόπο ζωής που έχουν αποδεδειγμένα μεγαλύτερο όφελος για την υγεία. Για το κόστος μερικών συνεδριών IV drip, θα μπορούσε κανείς να επενδύσει σε πολύτιμα πράγματα όπως ποιοτική τροφή, ένα ζευγάρι καλά αθλητικά παπούτσια, εξοπλισμό γυμναστικής, ή συνεδρίες με διατροφολόγο/γυμναστή – παρεμβάσεις που αποδίδουν περισσότερο μακροπρόθεσμα στην ευεξία.

Πότε ενδείκνυται πραγματικά η ενδοφλέβια θεραπεία;

Είναι σημαντικό να ξεχωρίσουμε τους ιατρικά δικαιολογημένους λόγους χρήσης ενδοφλέβιας θεραπείας από τη γενικευμένη χρήση ως τάση ευεξίας. Οι ενδείξεις για IV υγρά/βιταμίνες περιλαμβάνουν:

Σοβαρή αφυδάτωση ή αδυναμία λήψης υγρών από το στόμα: Σε περιπτώσεις έντονου εμέτου, διάρροιας ή σοβαρής γαστρεντερίτιδας όπου ο ασθενής δεν μπορεί να πιει, ο ορός είναι απαραίτητος για την επανυδάτωση. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ακόμη και στα παιδιά, η ενδοφλέβια ενυδάτωση πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν η από του στόματος ενυδάτωση (με διαλύματα ηλεκτρολυτών/ORS) δεν είναι εφικτή ή σε περιπτώσεις σοκ από αφυδάτωση. Η IV θεραπεία είναι πιο επεμβατική, απαιτεί περισσότερους πόρους και δεν υπερτερεί έναντι της στοματικής ενυδάτωσης όταν αυτή είναι δυνατή.
Ειδικές ιατρικές καταστάσεις: Άτομα με γαστρεντερικές διαταραχές (π.χ. σύνδρομα δυσαπορρόφησης, φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου) μπορεί να μην απορροφούν σωστά θρεπτικά συστατικά από την τροφή. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι ενδοφλέβιες εγχύσεις μπορούν να συμπληρώσουν θρεπτικά κενά υπό ιατρική παρακολούθηση. Επίσης, ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε βαριά χειρουργεία ή βρίσκονται σε ολική παρεντερική διατροφή (μόνο με ορούς) λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά ενδοφλέβια για όσο διάστημα δεν μπορούν να τραφούν από το στόμα.
Ελλείψεις βιταμινών λόγω φαρμάκων ή γενετικής: Όπως αναφέρει η Dr. Glassy από το UCLA, ένα πολύ μικρό ποσοστό ατόμων ίσως ωφεληθεί από IV βιταμίνες, όπως εκείνοι που έχουν σπάνιες γενετικές μεταλλάξεις (SNPs) που απαιτούν υψηλότερες συγκεντρώσεις συγκεκριμένων βιταμινών ή ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα τα οποία εμποδίζουν την απορρόφηση βιταμινών και δεν μπορούν να διακοπούν ή να τροποποιηθούν. Ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις, η από του στόματος χορήγηση (με συμπληρώματα ή ειδική διατροφή) προτιμάται, εκτός αν ο θεράπων ιατρός κρίνει ότι η ενδοφλέβια οδός θα έχει σαφές πλεονέκτημα.

Συμπέρασμα: Είναι όντως ασφαλή και αποτελεσματικά τα IV drips;

Σαν γενικό συμπέρσμα (bottom line) σύμφωνα με τους ειδικούς: αν και κάποιοι επιλέγουν να εντάξουν τα IV drips στον τρόπο ζωής τους, δεν υπάρχει μαγική γρήγορη λύση για να βελτιώσεις την υγεία σου ή να ανακάμψεις αμέσως από κραιπάλες. Οι βασικοί πυλώνες της ευεξίας παραμένουν αυτά που γνωρίζουμε εδώ και δεκαετίες: η σωστή διατροφή, η τακτική σωματική άσκηση, ο επαρκής ύπνος, η διαχείριση του στρες, η κοινωνική συναναστροφή και η αποφυγή βλαβερών συνηθειών (κάπνισμα, υπερβολικό αλκοόλ).

Τα IV drips μπορεί να δίνουν μια πρόσκαιρη αίσθηση τονωτικής ανάκαμψης, κυρίως μέσω γρήγορης ενυδάτωσης (ιδίως αν κάποιος ήταν αφυδατωμένος). Δεν υπάρχει καμία επιστημονική τεκμηρίωση που να αντικαθιστά τις θεμελιώδεις αυτές πρακτικές.

Είναι ασφαλή; Σε γενικές γραμμές είναι. Για τους περισσότερους υγιείς ανθρώπους, ένα περιστασιακό IV drip πιθανώς δεν θα προκαλέσει βλάβη εάν γίνει σε ελεγχόμενο, αποστειρωμένο περιβάλλον από επαγγελματία. Οι πιθανές επιπλοκές, αν και σπάνιες, είναι υπαρκτές.

Συμβουλή: Εάν παρά τα παραπάνω σκέφτεστε να δοκιμάσετε μια τέτοια IV θεραπεία ευεξίας, είναι συνετό να το συζητήσετε πρώτα με τον προσωπικό σας γιατρό. Μοιραστείτε μαζί του τι ακριβώς περιέχει το κοκτέιλ βιταμινών, ρωτήστε για πιθανές αλληλεπιδράσεις με φάρμακα που παίρνετε και ζητήστε τη γνώμη του για το αν είναι ασφαλές και αναγκαίο στη δική σας περίπτωση.