Όγκοι στον Εγκέφαλο: Είδη, Αίτια, Συμπτώματα, Διάγνωση και Θεραπεία

Οι όγκοι στον εγκέφαλο είναι ανώμαλες αναπτύξεις κυττάρων που εμφανίζονται στο εγκεφαλικό παρέγχυμα ή στους περιβάλλοντες ιστούς (π.χ. μήνιγγες). Διακρίνονται σε πρωτοπαθείς (ξεκινούν στον ίδιο τον εγκέφαλο) και δευτεροπαθείς/μεταστατικούς (προέρχονται από καρκίνους άλλων οργάνων). Οι πρωτοπαθείς μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις· π.χ. τα γλοιώματα (όπως τα αστροκυττώματα και το γλοιοβλάστωμα) είναι συχνά κακοήθεις, ενώ τα μηνιγγιώματα συνήθως καλοήθη. Αντίθετα, οι δευτεροπαθείς όγκοι είναι πάντα καρκινικοί. Όλοι οι όγκοι στον εγκέφαλο μπορούν να αυξήσουν την ενδοκρανιακή πίεση και να προκαλέσουν νευρολογικά συμπτώματα. Η γνώση των τύπων και χαρακτηριστικών τους είναι κρίσιμη για τη διάγνωση και θεραπεία.

Τύποι όγκων και διαφορές

• Πρωτοπαθείς όγκοι: Αναπτύσσονται από εγκεφαλικό ή παραεγκεφαλικό ιστό. Παραδείγματα: γλοιώματα (αστροκύτωμα, ολιγοδενδρογλοιώμα, γλοιοβλάστωμα), μηνιγγιώματα, νευρινώματα (π.χ. ακουστικό νευρίνωμα) κ.ά. Σύμφωνα με το Mayo Clinic, τα γλοιώματα περιλαμβάνουν κυρίως αστροκύτωμα, ολιγοδενδρογλοιώμα και γλοιοβλάστωμα, και παρά το ότι ορισμένα γλοιώματα μπορεί να είναι καλοήθη, τα περισσότερα είναι κακοήθη – το γλοιοβλάστωμα είναι ο πιο κοινός κακοήθης όγκος εγκεφάλου. Τα μηνιγγιώματα προέρχονται από τις μήνιγγες και συνήθως είναι καλοήθη (WHO βαθμός Ι), αν και σπανιότερα μπορεί να είναι υψηλότερου βαθμού. Τα αστροκυττώματα και τα ολιγοδενδρογλοιώματα μπορεί να είναι χαμηλού (WHO II) ή υψηλότερου (WHO III/IV) βαθμού, ανάλογα με τη μορφολογία τους και τα μοριακά χαρακτηριστικά τους. Οι όγκοι ταξινομούνται πλέον σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO 2021) όχι μόνο μορφολογικά αλλά και βάσει γονιδιακών δεικτών (π.χ. IDH, 1p/19q).

• Δευτεροπαθείς (μεταστατικοί) όγκοι: Προκύπτουν όταν καρκινικά κύτταρα από άλλο όργανο φτάνουν στον εγκέφαλο. Όπως αναφέρει το Mayo Clinic, συχνότερες πρωτοπαθείς εστίες είναι ο πνεύμονας, το μαστό, το νεφρό, το κόλον και το μελάνωμα. Οι δευτεροπαθείς όγκοι συνήθως εντοπίζονται στην εγκεφαλική φαιά ουσία και είναι κακοήθεις. Αντίθετα με τους πρωτοπαθείς, είναι συχνά πολλαπλοί και σηματοδοτούν προχωρημένο καρκίνο.

• Καλοήθεις vs Κακοήθεις: Οι καλοήθεις (μη καρκινικοί) εγκεφαλικοί όγκοι μεγαλώνουν αργά και δεν διηθούν τους γύρω ιστούς. Συνήθως περιορίζονται καλά και έχουν καλή πρόγνωση εάν αφαιρεθούν πλήρως. Οι κακοήθεις (επιθετικοί) όγκοι αναπτύσσονται ραγδαία, διηθούν τον εγκέφαλο, και μπορεί να δώσουν μεταστάσεις σε άλλα σημεία του ΚΝΣ. Για παράδειγμα, οι όγκοι WHO βαθμού IV (όπως το γλοιοβλάστωμα) είναι ιδιαίτερα επιθετικοί και η πρόγνωση είναι συνήθως φτωχή. Αντίθετα, χαμηλού βαθμού όγκοι (π.χ. βαθμού I meningio ή II glioma) έχουν πολύ καλύτερη μακροπρόθεσμη έκβαση.

Εικόνα: Αξονική μαγνητική τομογραφία εγκέφαλου ενός ασθενούς με γλοιοβλάστωμα (WHO ΙV) πριν (πάνω σειρά) και μετά (κάτω) χειρουργική αφαίρεση. Το γλοιοβλάστωμα είναι πολύ επιθετικό όγκος και εμφανίζεται συνήθως ως πολυεστιακή, ενισχυόμενη μάζα. Η σταθερή αύξηση της ενδοκρανιακής πίεσης από τέτοιους όγκους προκαλεί έντονο πονοκέφαλο και εστιακά νευρολογικά ελλείμματα.

Αίτια και Παράγοντες Κινδύνου

Στις περισσότερες περιπτώσεις οι αιτίες εμφάνισης εγκεφαλικών όγκων παραμένουν άγνωστες. Έχει παρατηρηθεί, ωστόσο, ότι ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο:

• Ηλικία: Οι όγκοι εγκεφάλου μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συχνότερα διαγιγνώσκονται σε μεγαλύτερους ενήλικες. Ορισμένοι όγκοι (π.χ. πρωτοπαθή πνευμονογόνα) εμφανίζονται συχνά σε άτομα άνω των 45-65 ετών.

• Φυλή: Κάποιοι τύποι όγκων είναι πιο συχνοί σε συγκεκριμένους πληθυσμούς (π.χ. τα γλοιώματα εμφανίζονται συχνότερα στους λευκούς, ενώ τα μηνιγγιώματα στους μαύρους).

• Ακτινοβολία: Έκθεση σε υψηλή δόση ιονίζουσας ακτινοβολίας (π.χ. προηγούμενη ακτινοθεραπεία κεφαλής, έκθεση σε ατομική βόμβα) αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικών όγκων. Αντίθετα, οι μέχρι σήμερα επιδημιολογικές μελέτες δεν δείχνουν σαφή σύνδεση με χαμηλής ισχύος εκθέσεις (όπως τα κινητά τηλέφωνα).

• Κληρονομικοί παράγοντες: Ορισμένες κληρονομικές συνδρομές προκαλούν προδιάθεση σε εγκεφαλικούς όγκους. Παράδειγμα αποτελεί η νευροϊνωμάτωση τύπου 1 και 2, η Σύνδρομο Li-Fraumeni, το Σύνδρομο Von Hippel-Lindau, το Σύνδρομο Cowden και άλλες. Τα άτομα με αυτές τις διαταραχές μπορεί να παρουσιάσουν πολλαπλούς ή σύνθετους όγκους ΚΝΣ.

• Άλλοι παράγοντες: Ορισμένες μελέτες εξετάζουν περιβαλλοντικούς και επαγγελματικούς παράγοντες, αλλά κανένα άλλο αίτιο (π.χ. διατροφή, σωματική άσκηση) δεν έχει διαπιστωθεί σημαντικά συσχετισμένο με τους εγκεφαλικούς όγκους.

Προληπτικά δεν υπάρχει εγκεκριμένη μέθοδος αποτροπής των εγκεφαλικών όγκων. Η έγκαιρη ανίχνευση σε υψηλού κινδύνου ασθενείς (π.χ. γενετικά σύνδρομα) μέσω νευροαπεικονιστικών εξετάσεων ή νευρολογικού ελέγχου μπορεί να διευκολύνει την έγκαιρη διάγνωση.

Συμπτώματα και Εντόπιση του Όγκου

Οι συμπτώματα ενός εγκεφαλικού όγκου σχετίζονται με την αύξηση της ενδοκρανιακής πίεσης και τη βλάβη των γύρω δομών του εγκεφάλου. Συχνά εμφανίζονται σταδιακά. Σύμφωνα με το Mayo Clinic, οι πιο συνήθεις γενικές εκδηλώσεις περιλαμβάνουν χρόνιους πονοκεφάλους, ναυτία ή εμετούς (από αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση), καθώς και επιληπτικές κρίσεις (σπασμοί) ιδιαίτερα αν ο ασθενής δεν έχει ιστορικό επιληψίας. Άλλα συχνά συμπτώματα είναι αδυναμία ή απώλεια αισθητικότητας σε ένα άκρο, δυσκολία στο λόγο, θόλωση της όρασης ή απώλεια όρασης, και σύγχυση ή διαταραχές μνήμης.

Τα εστιακά συμπτώματα εξαρτώνται από την εντόπιση του όγκου στον εγκέφαλο:

• Όγκοι στον μετωπιαίο λοβό μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στην κίνηση και την ισορροπία, καθώς και αλλαγές στην προσωπικότητα ή τη συμπεριφορά (π.χ. αδιαφορία, αμνησία).

• Όγκοι στον βρεγματικό λοβό επηρεάζουν τις αισθητήριες λειτουργίες (όραση, ακοή, γεύση, αφή). Μπορεί να εμφανιστούν προβλήματα στην αίσθηση ή σε όραση/ακοή κατά τμηματικό τρόπο.

• Όγκοι στον ινιακό λοβό οδηγούν κυρίως σε διαταραχές της όρασης (π.χ. κεντρική ή περιφερική απώλεια όρασης).

• Όγκοι στον κροταφικό λοβό επηρεάζουν τη μνήμη και τις αισθήσεις. Μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα μνήμης ή αισθητηριακές παραισθήσεις (όρασης, ακοής, γεύσης, οσμής), συχνά με περίεργες ή δυσάρεστες αντιλήψεις.

• Όγκοι σε βάσεις εγκεφαλικού στελέχους/παρεγκεφαλίδα προκαλούν δυσκολίες στην ομιλία, την κατάποση, και σοβαρά κινητικά προβλήματα (π.χ. διπλωπία, αστάθεια).

Επισημαίνεται ότι οι πονοκέφαλοι που σχετίζονται με όγκους στον εγκέφαλο έχουν κάποια χαρακτηριστικά: χειροτερεύουν το πρωί ή όταν ξυπνάμε, μπορεί να συνοδεύονται από εμετό και συχνά δεν υποχωρούν με κοινά παυσίπονα. Αντίστοιχα, ένα νέο σύμπτωμα σπασμών (επιληψίας) σε ενήλικο χωρίς ιστορικό είναι ένδειξη διερεύνησης για εγκεφαλικό όγκο.

Εικόνα: Μαγνητική τομογραφία εγκέφαλου ασθενούς με μεταστατικό όγκο (πηγή: Wikimedia). Το «σημάδι στόχου» (κεντρικός πυρήνας νέκρωσης με περιφερειακό δακτύλιο) στο T1 με σκιαγραφικό δείχνει μεταστατική βλάβη. Οι εγκεφαλικές μεταστάσεις είναι συχνά πολλαπλές και εμφανίζονται ως οζώδεις ενισχυόμενες αλλοιώσεις. Συμπτώματα περιλαμβάνουν έντονους πονοκεφάλους και εστιακά νευρολογικά ελλείμματα, ανάλογα με τη θέση.

Μέθοδοι Διάγνωσης

Η διάγνωση των εγκεφαλικών όγκων βασίζεται σε απεικονιστικές και εργαστηριακές εξετάσεις. Απεικόνιση:Το MRI εγκεφάλου με σκιαγραφικό (ενίσχυση gadolinium) είναι η πιο ευαίσθητη εξέταση για τον εντοπισμό, την ακριβή εντόπιση και τα χαρακτηριστικά του όγκου. Το MRI αναδεικνύει συχνά την έκταση ενός όγκου και την παρουσία περιφερειακού οιδήματος. Σύμφωνα με το NHS, συνήθως επιλέγεται MRI, ενώ αξονική τομογραφία (CT) ή PET μπορεί να χρησιμοποιηθεί συμπληρωματικά. Η αξονική εγκέφαλος είναι χρήσιμη σε επείγουσες καταστάσεις (π.χ. αιμορραγία όγκου) ή όταν το MRI δεν είναι εφικτό. Σπανιότερα χρησιμοποιούνται αγγειογραφία ή ειδικές τεχνικές (π.χ. μαγνητική φασματοσκοπία, λειτουργική MRI) για λεπτομερή μελέτη.

Το κλειδί για τη βιοψία και ιστολογική επιβεβαίωση: Παρ’ όλο που οι απεικονίσεις μπορεί να υποψιαστούν τον τύπο του όγκου, η οριστική διάγνωση γίνεται με βιοψία του ιστού. Η βιοψία μπορεί να ληφθεί ανοικτά (χειρουργικά) ή με στερεοτακτική βιοψία (λεπτές βελόνες). Η ανάλυση των κυττάρων καθορίζει τον ιστολογικό τύπο και το βαθμό του όγκου. Επιπλέον, εξετάζεται το DNA των κυττάρων (μεταλλάξεις IDH, 1p/19q, MGMT κ.ά.) για ακριβέστερη ταξινόμηση. Συχνά πραγματοποιείται και νευρολογική εξέταση(έλεγχος αντανακλαστικών, όρασης, ακοής κ.α.) από νευρολόγο πριν από την απεικόνιση.

Άλλες εξετάσεις: Σε επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να γίνει οσφυονωτιαία παρακέντηση (λήψη ΕΝΥ) – για παράδειγμα, αν υποψιαζόμαστε λέμφωμα ή καρκίνο που προσβάλλει το ΕΝΥ. Επίσης, γίνονται βασικές εργαστηριακές εξετάσεις αίματος (για αξιολόγηση νεφρικής/ηπατικής λειτουργίας πριν τη θεραπεία) και αναζήτηση ενδεχόμενων πρώτων όγκων σε άλλες περιοχές (π.χ. CT θώρακος-κοιλίας για μεταστάσεις).

Εικόνα: Εφαρμογή σκιαγραφικού MRI σε εγκάρσια (sagittal) τομή εγκεφάλου, όπου φαίνεται μεγάλης διαμέτρου μηνιγγίωμα στη μέση τρίτη του φλεβώδους κόλπου (λευκός όζος). Τα μηνιγγιώματα εμφανίζουν ομοιόμορφη ενίσχυση και συχνά συνοδεύονται από οστέινη υπερεστέωση (βλέπε άσπρη λωρίδα στο κρανίο). Στις διαγνώσεις εγκεφαλικών όγκων η MRI αποδεικνύεται ανεκτίμητη για τον καθορισμό του τύπου και της έκτασης της βλάβης.

Θεραπευτικές Επιλογές

Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο, τον βαθμό και την εντόπιση του όγκου, καθώς και από την ηλικία και τη γενική κατάσταση του ασθενούς. Χειρουργική εξαίρεση: Συνήθως το πρώτο βήμα, όταν είναι τεχνικά εφικτό, είναι η νευροχειρουργική αφαίρεση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου όγκου (μέγιστη ασφαλής εκτομή). Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να ανακουφίσει πίεση στον εγκέφαλο, να μειώσει τα συμπτώματα και να επιτρέψει ιστολογική διάγνωση. Σε γλοιοβλαστώματα επιδιώκεται ευρεία εκτομή – εντούτοις, λόγω της διηθητικής φύσης τους, πλήρης αφαιρεση είναι σπάνια. Σε καλοήθη μηνιγγίωμα, η πλήρης εκτομή συχνά οδηγεί σε ίαση.

Ακτινοθεραπεία (ακτινοβολία): Είναι θεμελιώδης θεραπευτική επιλογή τόσο μετά τη χειρουργική όσο και σε μη χειρουργήσιμους όγκους. Η ακτινοθεραπεία υψηλής δόσης στοχεύει στην καταστροφή των καρκινικών κυττάρων γύρω από το χειρουργικό πεδίο. Συνήθως πραγματοποιείται κλασική εξωτερική ακτινοθεραπεία σε κλασματικές συνεδρίες. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις χρησιμοποιείται στερεοτακτική ακτινοχειρουργική (π.χ. Gamma Knife) για μικρότερους όγκους ή μεταστάσεις. Το Mayo Clinic αναφέρει ότι μετά τη χειρουργική για GBM, η ακτινοβολία χρησιμοποιείται εκτεταμένα.

Χημειοθεραπεία: Χορηγείται για πολλούς κακοήθεις εγκεφαλικούς όγκους. Η πιο διαδεδομένη ουσία είναι η τεμοζολομίδη (Temodar) για τα γλοιώματα (σύμφωνα με το πρωτόκολλο Stupp σε γλοιοβλάστωμα). Άλλες χημειοθεραπευτικές αγωγές περιλαμβάνουν συνδυασμούς (π.χ. PCV: Πρωκαρβαζίνη+CCNU+Βινκριστίνη) ειδικά σε ολιγοδενδρογλοιώματα, ή ειδικές θεραπείες σε παιδιατρικούς όγκους. Οι καλοήθεις όγκοι όπως τα μηνιγγιώματα συνήθως δεν απαιτούν χημειοθεραπεία.

Εξελιγμένες και πειραματικές θεραπείες: Πρόσφατα εφαρμόζονται νέες προσεγγίσεις: Τα Tumor Treating Fields (TTFields) είναι μια μέθοδος που εφαρμόζει εναλλασσόμενα ηλεκτρικά πεδία στο κρανίο για να αναστείλει τη διαίρεση των καρκινικών κυττάρων. Η μέθοδος αυτή, εγκεκριμένη σε γλοιοβλάστωμα, δείχνει μικρό όφελος σε επιβίωση όταν συνδυάζεται με χημειοθεραπεία. Στο φάσμα της ανοσοθεραπείας, εξετάζονται ανοσοενισχυτικές θεραπείες και εμβόλια αλλά με περιορισμένη μέχρι στιγμής αποτελεσματικότητα στα εγκεφαλικά καρκινώματα. Παράδειγμα αποτελούν οι αναστολείς σημείων ελέγχου (checkpoint inhibitors), που έχουν δοκιμαστεί σε κλινικές μελέτες χωρίς προς το παρόν εντυπωσιακά αποτελέσματα. Ωστόσο, πειραματικές θεραπείες CAR-T κυττάρων φαίνεται να παρουσιάζουν νέα ελπίδα – σε μια πρόσφατη κλινική μελέτη, ειδικά CAR-T κύτταρα σχεδιασμένα να στοχεύουν στην πρωτεΐνη GD2 οδήγησαν σε σημαντική συρρίκνωση όγκων σε παιδιά με διάχυτα οστεώδη γλοιώματα (DIPG).

Συνδυασμός θεραπειών: Συχνά χρησιμοποιείται πολυθεραπεια. Για παράδειγμα, στο γλοιοβλάστωμα, το Mayo Clinic αναφέρει πως το θεραπευτικό σχήμα περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση, ακολουθούμενη από ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία με τεμοζολομίδη. Σε ορισμένες περιπτώσεις προστίθεται και θεραπεία ραδιενεργών πλακών ή τοπικών ραδιοφαρμάκων (brachytherapy) μέσα στην κοιλότητα μετά την αφαίρεση του όγκου.

Ο Δρ. Νικόλαος Καραγεώργος είναι ένας από τους πλέον καταξιωμένους και κορυφαίους Νευροχειρουργούς στην Ελλάδα, με διεθνή εμπειρία και εξειδίκευση στην Ενδοσκοπική Νευροχειρουργική Εγκεφάλου και στην Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική της Σπονδυλικής Στήλης.

Πρόγνωση και Επιβίωση κατά Τύπο

Η έκβαση των ασθενών ποικίλλει ευρέως ανάλογα με τον τύπο και το βαθμό του όγκου. Γενικά, οι όγκοι χαμηλού βαθμού (WHO I–II) έχουν πολύ καλύτερη πρόγνωση από τους υψηλού βαθμού (III–IV). Για παράδειγμα, στα μηνιγγιώματα βαθμού I–II πάνω από το 80% των ασθενών ζει τουλάχιστον 5 χρόνια μετά τη διάγνωση. Αντίθετα, τα γλοιοβλαστώματα (WHO IV) είναι από τους πλέον επιθετικούς όγκους: με τη βέλτιστη θεραπεία ο μέσος χρόνος επιβίωσης είναι περίπου 12–14 μήνες. Μόνον ελάχιστοι ασθενείς (περίπου 5–10%) φτάνουν σε πενταετή επιβίωση. Οι όγκοι που αναπτύσσονται από IDH-μεταλλαγμένα κύτταρα (π.χ. χαμηλόβαθμο αστροκύτωμα, ολιγοδενδρογλοιώμα) έχουν σχετικά καλύτερη πρόγνωση από τα παρόμοια χωρίς IDH μεταλλάξεις. Οι μεταστατικοί όγκοι στον εγκέφαλο συνήθως υποδηλώνουν εκτεταμένη ασθένεια, με μέση επιβίωση μερικών μηνών έως ενός έτους ανάλογα με τη συνολική θεραπεία του πρωτοπαθούς.

Η πρόγνωση εξαρτάται ακόμα από την έκταση και την πιθανότητα πλήρους αφαίρεσης του όγκου, την ηλικία του ασθενούς και το γενικό του ιατρικό ιστορικό. Γενικά, οι όγκοι σε νεότερους ασθενείς και χαμηλότερου βαθμού ανταποκρίνονται καλύτερα. Η σύγχρονη θεραπευτική αντιμετώπιση έχει βελτιώσει την επιβίωση αλλά ακόμη χρειαζόμαστε νέες θεραπείες για να πετύχουμε σημαντική αύξηση του προσδόκιμου ζωής σε τους υψηλού βαθμού όγκους.

Νεότερες Εξελίξεις στην Έρευνα και Θεραπεία

Η έρευνα για τους όγκους του εγκεφάλου εξελίσσεται ραγδαία. Αναγνωρίζουμε ήδη τη σημασία της μοριακής διάγνωσης (π.χ. ταυτοποίηση μεταλλάξεων IDH, MGMT, EGFR κ.ά.) για τον καθορισμό εξατομικευμένης θεραπείας. Νέες τεχνολογίες στη χειρουργική (π.χ. νευροπλοήγηση, φθοριζουσα εκτομή με 5-ALA, ενδοεγχειρητική MRI) βοηθούν στην πληρέστερη αφαίρεση του όγκου. Στο μέτωπο των θεραπειών, όπως αναφέρθηκε, πειραματικές ανοσοθεραπείες όπως CAR-T κύτταρα δείχνουν υποσχόμενα αποτελέσματα σε πολύ επιθετικούς όγκους τύπου DIPG. Επιπλέον, συνδυαστικές θεραπείες που στοχεύουν πολλαπλά μονοπάτια της ανάπτυξης του όγκου μελετώνται συνεχώς.

Τέλος, η χρήση «στοχευμένων θεραπειών» (π.χ. αναστολείς BRAF σε όγκους με BRAF V600E μετάλλαξη, IDH αναστολείς σε IDH-μεταλλαγμένους όγκους) είναι υπό διερεύνηση. Παρά ταύτα, η βελτιωμένη κατανόηση των γενετικών υποστρωμάτων των όγκων και των μηχανισμών αντοχής αναμένεται να οδηγήσει σε νέες στρατηγικές ακριβείας (precision oncology) για τους ασθενείς με εγκεφαλικό όγκο. Η συνεργασία ογκολογίας, νευροχειρουργικής και μοριακής βιολογίας είναι καθοριστική για μελλοντικές θεραπείες.

 Το NCI ανακοίνωσε (2025) ότι ένα πειραματικό CAR-T κύτταρο που στοχεύει την πρωτεΐνη GD2 οδήγησε σε δραστική συρρίκνωση όγκων σε παιδιά με διάχυτο στο άξονα γλοίωμα (DIPG), πολλαπλασιάζοντας ουσιαστικά το προσδόκιμο επιβίωσης σε αυτούς τους ασθενείς.

Οι σύγχρονες θεραπείες συνδυάζουν πολλαπλές προσεγγίσεις· στο γλοιοβλάστωμα π.χ. χρησιμοποιείται χειρουργείο, ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία, και συχνά επιπλέον θεραπεία με Tumor Treating Fields (εναλλασσόμενα ηλεκτρικά πεδία) – Κορυφαίοι / Καλύτεροι Νευροχειρουργοί Ελλάδα