Οστεοχονδρίτιδα

Τι είναι η οστεοχονδρίτιδα;

Ως οστεοχονδρίτιδα (ή οστεοχόνδρωση) ορίζεται η πάθηση που προκαλεί βλάβες στον πυρήνα του οστού που προσβάλλει. Όταν προκαλείται κάποια διαταραχή στην αιμάτωση του οστού, τότε προκαλείται βλάβη στον πυρήνα του, η οποία σταδιακά θα οδηγήσει στη νέκρωσή του.

Τύποι οστεοχονδρίτιδας

Οι οστεοχονδρίτιδες διακρίνονται σε τρεις βασικούς τύπους, στις απλές, στις διαχωριστικές και τις οστεοχονδρίτιδες από έλξη. Στη συνέχεια, εκτίθενται συνοπτικά κάποιες από τις πιο συχνές οστεοχονδρίτιδες με τα βασικά χαρακτηριστικά τους.

Απλές οστεοχονδρίτιδες

Οστεοχονδρίτιδα σπονδυλικής στήλης (νόσος Scheuermann ή νεανική κύφωση)

Η οστεοχονδρίτιδα σπονδυλικής στήλης πρόκειται στην ουσία για την εμφάνιση οργανικής κύφωσης, η οποία δεν οφείλεται στην κακή στάση σώματος. Πρόκειται για μια διαταραχή όπου το μπροστινό μέρος των σπονδύλων της σπονδυλικής στήλης αναπτύσσεται λιγότερο από το οπίσθιο Εικ 1.  Εκδηλώνεται συνήθως με πόνο και τοπική ευαισθησία στην περιοχή, ιδίως τις απογευματινές ώρες και μετά από έντονη αθλητική άσκηση ή ορθοστασία. Είναι η συχνότερη αιτία οργανικής κύφωσης της Θωρακικής και της Θώρακο- οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης,  στους σκελετικά ανώριμους έφηβους. Είναι συχνότερη στα αγόρια, κυρίως κατά την εφηβική ηλικία. Η κορυφή της παραμόρφωσης συνήθως εντοπίζεται στο Θ7-Θ10 μεσάρθριο διάστημα.  Τα αίτια εμφάνισης είναι άγνωστα ακόμη, όμως έχει ενοχοποιηθεί βλάβη της επιφυσιακής πλάκας  στους σπονδύλους, λόγω γενετικής προδιάθεσης. Το σημαντικότερο από όλα για την έγκαιρη διάγνωση είναι η κλινική υποψία του ιατρού. Στη συνέχεια η αντιμετώπισή της είναι κυρίως συντηρητική με τη βοήθεια ειδικών ασκήσεων, κηδεμόνα σε ορισμένες περιπτώσεις και σε σπάνιες περιπτώσεις χειρουργική αποκατάσταση, συνήθως σε άτομα με κύφωση άνω των 80^ο και έντονο πόνο.

Nόσος των Legg-Perthess-Calve

Πρόκειται για μια οστεοχονδρίτιδα που εμφανίζεται στην περιοχή του ισχίου. Κύριο χαρακτηριστικό της νόσου είναι η νέκρωση της κεφαλής του μηριαίου (Εικ 2.) Έτσι, ο ασθενής εμφανίζει πόνο κατά τη βάδιση, χωλότητα και περιορισμό στις κινήσεις του ισχίου. Αφορά κυρίως παιδιά από 4 έως 8 ετών και είναι 4 έως 5 συχνότερη στα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια. Η αιτιολογία εμφάνισης είναι και σε αυτή την περίπτωση άγνωστη, αν και ισχυρό παράγοντα αποτελεί η κληρονομικότητα. Οι απλές ακτινογραφίες είναι πολύ σημαντικές, ώστε να τεθεί ή να επιβεβαιωθεί η διάγνωση της νόσου, ιδίως σε προσθιοπίσθια και βατραχοειδή θέση. Άλλες εξετάσεις είναι το σπινθηρογράφημα (προσδιορίζει την εστία, αλλά και την έκταση των ισχαιμικών αλλοιώσεων), το υπερηχογράφημα και η μαγνητική τομογραφία (η τελευταία βοηθά στο να εντοπιστεί και να αναλυθεί ο βαθμός της βλάβης της άρθρωσης). Ο τρόπος αντιμετώπισης της Perthes εξαρτάται από την ηλικία, τη βαρύτητα και χρονιότητα των βλαβών, καθώς και από το αν η νόσος έχει αμφοτερόπλευρη μορφή.

Οστεοχονδρίτιδα του σκαφοειδούς οστού (Νόσος Kohler’s)

Αυτού του τύπου η οστεοχονδρίτιδα σχετίζεται με τη νέκρωση ενός εκ των μικρών οσταρίων του ποδιού, του σκαφοειδούς οστού (Εικ.3). Εμφανίζεται κυρίως σε μικρά παιδιά ηλικίας από 3-10 ετών και κυρίως στα αγόρια. Τα βασικά συμπτώματα είναι η χωλότητα και η τοπική ευαισθησία, καθώς μερικές φορές είναι πιθανή και η εμφάνιση οιδήματος.Η πρόγνωση είναι πάντα πολύ καλή και τα συμπτώματα εξαφανίζονται τελείως σε μερικούς μήνες, αφού προηγηθεί  ικανοποιητικός χρόνος ξεκούρασης και φυσικοθεραπειών.  Το σκαφοειδές επανέρχεται πλήρως στην αρχική του κατάσταση, οπότε απλά χρειάζεται παρακολούθηση για 12 μήνες.

Διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα

Η διαχωριστική οστεοχονδρίτιδα είναι ένας επώδυνος τύπος οστεοχονδρίτιδας, αφού ένα μέρος του οστού και του χόνδρου, σταδιακά νεκρώνεται και αποκολλάται. Αυτός ο τύπος οστεοχονδρίτιδας εμφανίζεται κυρίως στις αρθρώσεις του γόνατος και της ποδοκνημικής και είναι αρκετά συχνός (Εικ.4). Όπως και οι παραπάνω τύποι οστεοχονδρίτιδας, εκδηλώνεται με  έντονο πόνο και οίδημα στην περιοχή. Σε περιπτώσεις που ο πόνος είναι αρκετά έντονος, ο ασθενής δεν μπορεί να φορτίσει ούτε στο ελάχιστο το μέλος. Τέλος, εμφανίζεται κυρίως στα αγόρια και η μέση ηλικία εμφάνισής της είναι από 10 έως 20 ετών. Για την εμφάνισή της έχουν ενοχοποιηθεί κληρονομικοί και ενδοκρινικές διαταραχές του ατόμου, καθώς και πολλαπλοί τραυματισμοί στην περιοχή. Ανάλογα το στάδιο που ανακαλυφθεί η νόσος ακολουθείται και η ανάλογη θεραπεία, συντηρητική ή χειρουργική. Οι απεικονιστικές εξετάσεις που βοηθούν στη διάγνωση είναι οι ακτινογραφίες,  η αξονική και η μαγνητική τομογραφία. Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει αποφυγή φόρτισης για 1-3 μήνες, φυσικοθεραπείες, εγχύσεις βλαστοκυττάρων και παρακολούθηση.

Στις περιπτώσεις όπου έχει αποκολληθεί το οστεοχόνδρινο τεμάχιο κρίνεται σκόπιμη η χειρουργική  αρθροσκοπική αντιμετώπιση

Οστεοχονδρίτιδες από έλξη

Αποφυσίτιδα του κνημιαίου κυρτώματος (νόσος των Osgood-Schlatter)

Πρόκειται για την πιο συχνή αιτία πρόκλησης πόνου στο γόνατο στα παιδιά και στους εφήβους. Η πιο πιθανή αιτία για την εμφάνιση της αποφυσίτιδας του κνημιαίου κυρτώματος είναι οι τραυματισμοί κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων. Ίσως ευθύνεται και η ανομοιόμορφη ανάπτυξη των οστών και των μαλακών μορίων κατά την ανάπτυξή τους.  Τα βασικά συμπτώματά της είναι ο πόνος και το πρήξιμο του επιγονατιδικού τένοντα στην κατάφυσή του στο κνημιαίο κύρτωματος.(Εικ 5). Η διάγνωση γίνεται τις περισσότερες φορές με την άμεση πίεση στο σημείο αυτό του ιατρού, όπου και προκαλεί έντονο πόνο, όπως και στις κινήσεις υπό αντίσταση.

Η πάθηση αυτή εμφανίζεται στην παιδική ηλικία μέχρι την ηλικία της ενηλικίωσης και αντιμετωπίζεται συντηρητικά. Ο ασθενής θα πρέπει να απέχει από αθλητικές δραστηριότητες τουλάχιστον για ένα μήνα σε συνδυασμό με φυσικοθεραπείες και ασκήσεις ενδυνάμωσής. Σε περιπτώσεις που εμμένουν κρίνεται σκόπιμο η τοποθέτηση μηροκνημικού νάρθηκα ακινητοποίησης γόνατος για 3-5 εβδομάδες(Εικ.6)

Αποφυσίτιδα του κάτω πόλου της επιγονατίδας (νόσος των Johansson-Larsen)

Ο συγκεκριμένος τύπος οστεοχονδρίτιδας εμφανίζεται κυρίως σε νεαρά αγόρια, τα οποία ασχολούνται με αθλήματα που εμπεριέχουν τρέξιμο και άλματα (Εικ.7). Τα συμπτώματα είναι όμοια με αυτά της νόσου των Osgood-Schlatter, με τη μόνη διαφορά ότι ο πόνος προέρχεται από τον κάτω πόλο της επιγονατίδας. Τέλος, ως συμπτώματα μπορούν να παρουσιαστούν η χωλότητα και η ελαφρώς αυξημένη θερμοκρασία στην περιοχή. Αντιμετωπίζεται όπως και η Οστεοχονδρίτιδα κνημιαίου κυρτώματος.

Αποφυσίτιδα πτέρνης (νόσος του Sever)

Η αποφυσίτιδα πτέρνης είναι η πιο συχνή αιτία εμφάνισης πόνου στην πτέρνα και προκαλείται εξαιτίας εκδήλωσης φλεγμονής στην περιοχή της κατάφυσης του Αχιλλείου(Εικ 8). Εμφανίζεται και αυτή κυρίως σε παιδιά και εφήβους που ασχολούνται με τον στίβο, ή γενικότερα με αθλήματα που διακρίνονται από έντονο τρέξιμο και άλματα. Τα βασικά συμπτώματα που προκαλούνται από την αποφυσίτιδα πτέρνης είναι το ήπιο πρήξιμο στην πτέρνα που συνοδεύεται από πόνο, ευαισθησία στην περιοχή και δυσχέρεια αθλητικών δραστηριοτήτων. Τέλος, τα συμπτώματα μπορεί να αφορούν τη μία ή και τις δύο πτέρνες, αλλά να εμφανίζονται με διαφορετική ένταση.

Η αντιμετώπιση της και αυτής της πάθησης είναι κυρίως συντηρητική με αποφυγή αθλητικών δραστηριοτήτων για τουλάχιστον ένα μήνα σε συνδυασμό με φυσικοθεραπείες και παρακολούθηση.

Ο Ορθοπεδικός Ιωάννης Τσαπακίδης έχει σημαντικότατη εμπειρία στην αντιμετώπιση ορθοπεδικών παθήσεων και κυρίως παθήσεων που αφορούν νέους και εφήβους που ασχολούνται με τον αθλητισμό. Ο Δρ Τσαπακίδης είναι θεράπων ιατρός σε πολλές ομάδες μπάσκετ και γνωρίζει εν τω βάθει τα πιθανά ορθοπεδικά προβλήματα που προκαλούνται από έντονες αθλητικές δραστηριότητες. Επικοινωνήστε με τον ιατρό για οποιαδήποτε πληροφορία ή διευκρίνιση σχετικά με την οστεοχονδρίτιδα.