
Mέτρηση Κατακερματισμού DNA Σπέρματος: Μια νέα εξέταση για τα υπογόνιμα ζευγάρια
Ιωάννης Μπουζαλάς – Χειρουργός Ουρολόγος – Ανδρολόγος
Ο ιατρός Ιωάννης Σ. Μπουζαλάς είναι απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά την εκπλήρωση της στρατιωτικής του θητείας ως ιατρός της Πολεμικής Αεροπορίας και της υποχρεωτικής υπηρεσίας υπαίθρου ως ιατρός στο περιφερειακό ιατρείο ΄΄Κάψια΄΄ Αρκαδίας, ειδικεύτηκε στη Γενική…
Στην σημερινή εποχή παρατηρείται μεγάλη αύξηση των αποβολών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και επίσης αρκετές αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης. Από τα μέχρι τώρα δεδομένα σαν πιθανότερα αίτια αναφέρονται γενετικοί, ανατομικοί, ορμονικοί, περιβαλλοντικοί, ανοσολογικοί, μολυσματικοί παράγοντες που μπορεί να ευθύνονται για το 60% των περιπτώσεων, καθώς επίσης και ανεξήγητοι παράγοντες που φτάνουν το 40% και δεν έχουν διερευνηθεί μέχρι σήμερα από την επιστημονική κοινότητα.
Ο έλεγχος του DNA των σπερματοζωαρίων είναι μια εξέταση, η οποία υποδεικνύει ότι η ποιότητα του ανδρικού σπέρματος επηρεάζει όχι μόνο την πιθανότητα γονιμοποίησης, αλλά και την ανάπτυξη του εμβρύου.
Η μέτρηση του κατακερματισμού του DNA των σπερματοζωαρίων (DFI, DNA Fragmentation Index) αποτελεί μια νέα σχετικά εξέταση που χρησιμοποιείται στη διερεύνηση της γονιμότητας του άνδρα και μας δίνει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ποιότητα του σπέρματος συγκριτικά με ένα απλό σπερμοδιάγραμμα.
Το υψηλό ποσοστό κατακερματισμού DNA στα σπερματοζωάρια μπορεί να αποκαλύψει μια αιτία ανδρικής υπογονιμότητας η οποία δεν μπορεί να ανιχνευθεί με τις έως τώρα συμβατικές εξετάσεις. Η δομική αλλοίωση στο DNA του σπέρματος δεν αντικατοπτρίζεται σε καμία από τις παραμέτρους του σπερμοδιαγράμματος (κινητικότητα, συγκέντρωση, μορφολογία).
Αποτελεί ένα νέο δείκτη που επιτρέπει το βελτιωμένο διαχωρισμό των δειγμάτων σπέρματος σε υψηλής και χαμηλής ποιότητας, καθώς θεωρείται ότι είναι σε θέση να παρέχει μία πιο αξιόπιστη πρόβλεψη πιθανής εγκυμοσύνης ή το ρίσκο μίας ενδεχόμενης αποβολής.
Σε ποιες περιπτώσεις συστήνεται η εξέταση;
- Μη φυσιολογικό σπερμοδιάγραμμα
- Ιστορικό επαναλαμβανόμενων αποτυχιών εμφύτευσης μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση
- Αποτυχία σχηματισμού βλαστοκύστεων στην εξωσωματική
- Χαμηλή ποιότητα εμβρύων μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση
- Ιστορικό πολλαπλών αποβολών
Τιμές αναφοράς DFI
Τα αποτελέσματα του κατακερματισμού του σπερματικού DNA αναφέρονται σε 3 κατηγορίες δυνητικής γονιμότητας:
- DFI < 15%: άριστο δυναμικό γονιμότητας
- DFI 15 – 30%: καλό δυναμικό γονιμότητας
- DFI > 30%: χαμηλό ως μέτριο δυναμικό γονιμότητας
(DFI: DNA Fragmentation Index, % σπερματοζωαρίων που περιέχουν κατεστραμμένο DNA)
Φυσιολογική εγκυμοσύνη με υψηλό DFI είναι δυνατή, αλλά όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο του κατακερματισμού, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα πρόωρου τοκετού και αποβολής.
Υπάρχει θεραπεία σε υψηλό ποσοστό κατακερματισμένου DNA;
Ο κατακερματισμός του γενετικού υλικού φαίνεται να συνδέεται με παραμέτρους όπως η κιρσοκήλη, οι λοιμώξεις του γεννητικού συστήματος, η έκθεση σε τοξίνες ή χημικά, το κάπνισμα και η διατροφή. Η αντιμετώπιση είναι κατά κανόνα αιτιολογική.
- Στις περιπτώσεις που η κατάτμηση του DNA στο σπέρμα προκύπτει από το οξειδωτικό στρες η αλλαγή του τρόπου ζωής και της διατροφής μπορεί να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Συμπλέγματα βιταμινών που έχουν αντιοξειδωτική δράση και πρόσληψη τροφών πλούσιων σε αντιοξειδωτικές ουσίες συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση.
- Αν η αιτία του υψηλού κατακερματισμού είναι μια μεγάλη κιρσοκήλη, η χειρουργική διόρθωση αυτής μπορεί να βελτιώσει την ακεραιότητα του DNA των σπερματοζωαρίων.
- Η θεραπεία πιθανών λοιμώξεων με αντιβιοτικά θα μπορούσε επίσης να μειώσει την κατάτμηση του DNA.